Referentiebegrotingen spelen een belangrijke rol in de budgetvoorlichting en kredietverlening. Het Nibud is hét kenniscentrum dat deze cijfers berekent en toepast.
Op deze pagina
Wat zijn referentiebegrotingen?
Referentiebegrotingen geven inzicht in de uitgaven en bestedingsmogelijkheden van huishoudens. Dat is belangrijke informatie voor zowel consumenten die verantwoorde financiële keuzes willen maken, als voor professionals die rekening willen houden met betaalbaarheid van bijvoorbeeld kredieten of woonlasten van huishoudens.
Onder de referentiebegrotingen vallen de minimumvoorbeeldbegroting en de gemiddelde begroting. Een minimumvoorbeeldbegroting laat zien wat een huishouden minimaal nodig heeft om van rond te kunnen komen. De gemiddelde begroting laat zien wat een vergelijkbaar huishouden gemiddeld uitgeeft.
Het Nibud kan referentiebegrotingen maken voor elk type huishouden en inkomensniveau.
Nibud-cijfers gebruiken
De methodiek
De gemiddelde begroting berekenen we met cijfers over gemiddelde uitgaven van huishoudens. Die uitgavencijfers zijn afhankelijk van de huishoudsamenstelling, het inkomen en het type woning van het huishouden.
De cijfers worden jaarlijks geactualiseerd en vaker als ontwikkelingen daar aanleiding toe geven. De referentiebegrotingen zijn uniek in Nederland, het Nibud is het enige instituut dat de cijfers op deze manier verzamelt en omzet in huishoudbegrotingen.
Hoe weten we wat mensen minimaal nodig hebben?
Om te weten wat het leven minimaal kost gebruiken we de pakketmethode. Per uitgavenpost en per huishoudtype is bepaald waaruit het minimumpakket bestaat. Voor een alleenstaande zijn andere dingen noodzakelijk dan voor een gezin met kinderen. Het minimumpakket omvat alle uitgaven die als minimaal noodzakelijk kunnen worden beschouwd, zoals kosten voor wonen, kleden, voeden, zekerheid (verzekeringen) en informatie (telefoon, internet en tv).
Dit pakket wordt regelmatig getoetst aan de werkelijkheid, besproken met andere organisaties en experts op een bepaald gebied en medebepaald door ervaringsdeskundigen (focusgroepen).
Al sinds de jaren 80 maken we de minimumbegrotingen met deze pakketmethode. We kunnen dus zien welke trends en ontwikkelingen er door de jaren heen zijn.
Waarin zijn de referentiebegrotingen verwerkt?
De Nibud-cijfers vind je terug in veel van de adviezen, tools en hulpmiddelen die wij zelf ontwikkelen. Ze staan beschreven in het Budgethandboek en de Prijzengids.
Budgethandboek
In het Budgethandboek worden al 45 jaar de meest actuele referentiebegrotingen gepubliceerd, waaronder de minimumbegrotingen. Alle uitgavenposten worden uitgebreid besproken, waardoor het Budgethandboek veel gebruiksmogelijkheden heeft. Met de online tool van het Budgethandboek kun je gemakkelijk vergelijkingen maken met andere huishoudens.
De prijzengids
De Prijzengids is een handig naslagwerk voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met de uitvoering of regelgeving van de bijzondere bijstand. De gids geeft inzicht in de prijzen van veel belangrijke artikelen en diensten. Denk aan het bepalen van meerkosten voor voeding en dieetkosten.
Adviezen
In al onze adviezen zijn onze onafhankelijke cijfers de basis. Denk aan onze adviezen over betaalbare woonlasten en de methode van het CBS, het SCP en het Nibud om armoede te meten.
Tools
Persoonlijk Budgetadvies
Met het Persoonlijk Budgetadvies kunnen huishoudens een scan maken van hun eigen financiële situatie. Op basis van een aantal kenmerken van je huishouden krijg je een minimale en gemiddelde referentiebegroting voor jouw situatie te zien. Daarmee kun je jezelf spiegelen: wijkt mijn uitgavenpatroon af en ben ik daar tevreden mee?
Huurwijzer
Verhuurders kunnen met de Huurwijzer (potentiële) huurders informeren of een huur binnen hun budget past. Of de huur betaalbaar is berekenen we met referentiebegrotingen, waarbij we rekening houden met de samenstelling en het inkomen van het huishouden.
Risicometer Lenen
Ben je van plan om een lening af te sluiten? Met de Risicometer Lenen bepaal je snel en gemakkelijk of de lening die je wilt afsluiten in je persoonlijke budget past. Hierbij wordt rekening gehouden met de richtlijnen van kredietverstrekkers, aangevuld met referentiebegrotingen.
Dit zijn enkele voorbeelden van Nibud-producten en –adviezen waarvoor de referentiebegrotingen gebruikt worden. Ook samen met partners ontwikkelen wij toepassingen waarbij de Nibud-referentiecijfers de basis vormen.
Tip: Wil je weten hoe je met jouw organisatie gebruik kunt maken van Nibud-cijfers? Bekijk dan deze pagina of neem direct contact op.
Caribisch Nederland
Bonaire, Sint Eustatius en Saba zijn Nederlandse gemeenten. De situatie in Caribisch Nederland is echter zo anders, dat de Europees-Nederlandse referentiebegrotingen er niet bruikbaar zijn. In opdracht van de Commissie Sociaal Minimum Caribisch Nederland stelt het Nibud samen met inwoners en experts van de drie eilanden voor diverse huishoudsamenstellingen minimumvoorbeeldbegrotingen voor Saba, Sint Eustatius en Bonaire.
Nibud-cijfers gebruiken
Organisaties zoals pensioenfondsen, woningcorporaties en incassobureaus kunnen de Nibud-cijfers gebruiken om inzicht te krijgen in de financiële situatie van huishoudens. Je kan daarmee bijvoorbeeld de financiële draagkracht realistischer inschatten.
Zo kunnen incassobureaus bepalen wat een haalbare betalingsregeling is. Woningcorporaties kunnen de cijfers gebruiken om huurbeleid sociaal verantwoord vorm te geven. En pensioenuitvoerders gebruiken onze cijfers om hun deelnemers voor te lichten over hun financiële situatie na pensionering. Maar de Nibud-cijfers kunnen ook voor allerlei andere toepassingen gebruikt worden.
Op deze pagina lees je hoe jouw organisatie de Nibud-cijfers kan gebruiken.
