Direct naar content

Achtergrond bij onze cijfers

Het Nibud verzamelt al ruim 40 jaar cijfers over de uitgaven van huishoudens. Onafhankelijk en wetenschappelijk. Hoe gaan we te werk en op welke manieren passen we onze kennis toe?

Hoe verzamelen wij onze cijfers?

De uitgavencijfers of referentiecijfers die we verzamelen liggen ten grondslag aan verschillende berekeningen die helpen om financieel bewust keuzes te maken en financiële risico’s in kaart te brengen. Zowel voor consumenten als voor professionals.

Van ruwe data naar bruikbare informatie

Hoe gaan we te werk? Op basis van CBS-cijfers berekent het Nibud op een wetenschappelijke manier welke factoren van invloed zijn op gemiddelde uitgaven. Dat zijn bijvoorbeeld het inkomen, het aantal personen in het huishouden en de leeftijd van deze personen. Het Nibud is hierin onafhankelijk.

Pakketmethode

Om te weten wat het leven minimaal kost gebruikt het Nibud de pakketmethode. Per uitgavenpost is bepaald waaruit deze bestaat, per type huishouden. Voor een alleenstaande zijn andere dingen noodzakelijk dan voor een gezin met kinderen.

Al deze uitgaven samen noemen we het basispakket. Het basispakket omvat alle uitgaven die als minimaal noodzakelijk kunnen worden beschouwd. Hierin zijn de kosten opgenomen die een huishouden moet maken voor wonen, kleden, voeden, zekerheid (verzekeringen) en informatie (telefoon, internet en tv).

Maatschappelijk gedragen

Dit pakket wordt regelmatig getoetst aan de werkelijkheid, besproken met andere organisaties en medebepaald met ervaringsdeskundigen (focusgroepen). Zo bewaakt het Nibud de maatschappelijk geaccepteerde status.

Voorbeeldbegrotingen

Op basis van CBS-gegevens publiceren we ook al ruim 30 jaar wat huishoudens uitgeven bij een bepaald inkomen: de zogeheten voorbeeldbegrotingen. Hiermee geven we inzicht in wat gemiddelden uitgaven per post zijn. De kennis over de gemiddelde huishoudelijke uitgaven in combinatie met de minimale bedragen is toe te passen op allerlei terreinen als het gaat om betaalbaarheid.

Trends en actualiteit

De pakketmethode is al sinds eind jaren 80 de manier waarop we de (minimum-)voorbeeldbegrotingen maken. De cijfers geven zo weer welke trends en ontwikkelingen er door de jaren heen zijn. Welk deel van de uitgaven gaat naar vaste lasten? Wat verandert hierin? Hoe is deze verhouding voor de verschillende typen huishoudens?

Ook geven de cijfers inzicht in effecten van huidig of toekomstig beleid op de huishoudbegroting. Hebben bepaalde huishoudtypen minder vrij te besteden dan anderen?

De minimumvoorbeeldbegrotingen zijn de basis voor de armoedemeting.

Géén norm

Regelmatig wordt er in de media gesproken over Nibud-normen. Een Nibud-norm voor de aanschaf van een televisie, voor een verantwoorde hypotheek of voor energielasten. Het lijkt alsof het hier om ‘harde’ bedragen gaat die het Nibud berekent en dat dit bedrag ook de norm is. Zo simpel is het niet.

Het Nibud bepaalt geen normen, maar geeft slechts advies. We hebben objectieve informatie, verkregen uit onderzoek, over inkomsten, uitgaven, bestedingspatronen en kosten van levensonderhoud. Hierdoor weet het Nibud wat iets gemiddeld kost, wat verantwoorde woonlasten zijn bij een bepaald inkomen en hoeveel zakgeld kinderen gemiddeld krijgen.

Al deze bedragen zijn geen normen, maar reële bedragen die gebruikt kunnen worden bij het maken van begrotingen en dergelijke. Het Nibud laat altijd zien hoe het tot een bedrag is gekomen en legt uit hoe het bedrag gebruikt kan worden.

Nibud-cijfers in de praktijk

Veel data, veel toepassingen

Kortom: we beschikken over een grote ‘bak’ met data over huishoudens en hun financiën. Cijfers die voor allerlei toepassingen kunnen worden gebruikt.

  • Het Nibud doet er zelf verder onderzoek mee. Bijvoorbeeld: hoe heeft het energieverbruik zich door de jaren heen ontwikkeld ten opzichte van het totale budget van huishoudens?
  • De cijfers vormen de basis voor producten en tools van die we inzetten in onze voorlichting, zoals bijvoorbeeld het Persoonlijk Budgetadvies.
  • In al onze adviezen zijn onze cijfers de rode draad. Denk aan betaalbare woonlasten zoals hypotheeknormen.
  • Tal van organisaties maken gebruik van onze referentiecijfers in hun eigen producten.

Onze experts