Rapport Advies Hypotheeknormen 2024 (Nibud, 2023)

Vanaf 2024 hangt de hoogte van de maximale hypotheek af van het energielabel van de woning. Kopers van energiezuinige woningen hebben lagere energiekosten en kunnen hierdoor een hogere hypotheek krijgen. Tegelijkertijd betekent dit dat de leencapaciteit lager is voor woningen met label E, F of G. Dat blijkt uit het adviesrapport Hypotheeknormen 2024.

In het advies heeft het Nibud de financieringslastpercentages en de daaruit voortvloeiende maximale hypotheekbedragen voor 2024 berekend. In 2022 was er sprake van een zeer hoge inflatie en stijgende rente. Ook in 2023 is de inflatie hoog, en verspreid over meer uitgavenposten dan alleen energie. Dit heeft aanzienlijke impact op de ruimte die er is voor woonlasten en daarmee op de financieringslastpercentages. Net als in de afgelopen jaren is er in eerste instantie een middeling toegepast van de situaties van de afgelopen vier jaar. Er is extra kritisch gekeken of de voorgestelde financieringslastpercentages passen bij de huidige situatie. Dit heeft mede geleid tot neerwaartse aanpassingen van een aantal financieringslastpercentages, vooral bij lagere inkomens.

Belangrijkste resultaten en aanbevelingen

• De standaardtabel wordt niet langer geënt op woningen met energielabel C, maar op woningen met energielabel E, F of G. Hiermee wordt meer recht gedaan aan de energiekosten die samenhangen met de woning. Invoering hiervan leidt tot een verkrapping van de standaardtabel. Daarnaast zullen echter hogere hypotheekbedragen dan volgens de standaardtabel mogelijk zijn bij hypotheekverstrekking op woningen met een beter energielabel dan E, F of G. Bij aankopen moet een energielabel aanwezig zijn, hierdoor is deze differentiatie goed uitvoerbaar.

Het gaat daarbij om de volgende bedragen:

Bij verbouwingen die leiden tot energiezuiniger woningen, is het voorstel om de huidige regeling via een lijst met maatregelen te laten blijven bestaan, maar hierbij in het maximale bedrag onderscheid te maken naar het energielabel dat voorafgaand aan de verbouwing gold. De extra leenbedragen komen dan uit op € 20.000 bij label E,F of G; € 15.000 bij label C of D en € 10.000 bij label B of zuiniger (uitgezonderd label A++++).

Bij beide regelingen kan de huidige minimale inkomensgrens dan vervallen.

• Er wordt op een andere manier omgaan met de DUO-studieschuld. Daarvoor zal de daadwerkelijk verschuldigde maandlast leidend worden in plaats van de oorspronkelijke studieschuld. Bij gelijkblijvende rentes zal dit leiden tot het minder zwaar meewegen van de studieschuld wanneer extra aflossingen worden gedaan.
• Het Nibud adviseert de verruiming voor aantoonbaar niet-kwetsbare (= alleenstaanden) huishoudens uit te breiden. De verruiming zal dan voor alle inkomens gelden en niet alleen tot de huidige inkomensgrens van € 31.000. Daarnaast wordt deze omgevormd van een hoger financieringslastpercentage naar een vast hypotheekbedrag van € 16.000.

Achtergronden bij dit rapport

Met het rapport Advies hypotheeknormen 2024 adviseert het Nibud de Rijksoverheid over de financieringslastnormen voor hypothecaire financiering voor 2024. Deze normen vormen een onderdeel van de Regeling hypothecair krediet. Voor het tot stand komen van dit advies consulteert het Nibud diverse partijen die bij de hypotheekmarkt zijn betrokken, waaronder de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank, de Nederlandse Vereniging van Banken, het Verbond van Verzekeraars, Vereniging Eigen Huis en de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Het rapport is op 1 november 2023 aan de Tweede Kamer aangeboden.