Het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) hoeft de financieringslastpercentages voor het aanvragen van een hypotheek minder te verkrappen dan gedacht. Dat blijkt uit het adviesrapport Financieringslastnormen 2023.
In 2022 is er sprake van een zeer hoge inflatie en stijgende rente. Dit heeft in principe grote impact op de financiële ruimte die huishoudens hebben voor woonlasten – en daarmee op de financieringslastpercentages. Het kabinet heeft echter een stevige koopkrachtondersteuning gepland voor 2023. Vanwege de inflatie hebben we een verzwaarde stresstest gehouden om te kijken of alle huishoudens de minimale uitgavenbedragen en de energiekosten kunnen betalen in 2023.
Alleen de huishoudens met inkomens tot € 31.000 per jaar doorstonden de test niet. Voor deze huishoudens zijn de financieringslastpercentages naar beneden aangepast. Voor huishoudens die profiteren van de stijging van het minimumloon en aan het minimumloon gekoppelde uitkeringen met 10 procent, hoeft de leencapaciteit veel minder te dalen.
Belangrijkste resultaten en aanbevelingen
- Laat de financieringslasttabellen beginnen bij een inkomen van € 26.000 (verwacht minimumloon en AOW in 2023).
- Schuif de rentekolommen met twee keer een half procentpunt op. Start met een rente onder de 1,5 procent en eindig met een rente boven de 6,5 procent.
- Laat vanaf 2023 het tweede inkomen volledig meetellen bij het bepalen van het financieringslastpercentage, conform de volledige afbouw van de uitbetaling van de algemene heffingskorting aan de minstverdienende partner per 2023.
- Handhaaf de inkomensgrens van € 31.000 voor alleenstaanden voor het toekennen van de bijtelling van 3 procentpunt. Pas het minimale inkomen aan zodat het gelijk is aan de laagste inkomensrij. Of vervang dit minimale inkomen door ‘het brutominimumloon’, zodat het bedrag zelf niet jaarlijks hoeft te worden aangepast.
- Handhaaf voor 2023 de manier waarop rekening wordt gehouden met een DUO-studielening bij de bepaling van de maximale maandlast voor een hypotheek. Werk de mogelijkheid uit om in 2024 over te gaan op toetsing van de actuele maandlast van de studielening, met een opslag voor rentestijgingen en verschil in aftrekbaarheid van de rente.
- Handhaaf voor 2023 de bedragen voor energiezuinige maatregelen op hetzelfde niveau als nu genoemd in de Tijdelijke Regeling. Streef ernaar om in 2024 de energiezuinigheid van de woning sterker te betrekken bij de hypotheeknormering.
Downloads bij dit rapport
Onze experts bij dit rapport
Achtergronden bij dit rapport
Met het rapport Advies financieringslastnormen 2023 adviseert het Nibud de Rijksoverheid over de financieringslastnormen voor hypothecaire financiering voor 2023. Deze normen vormen een onderdeel van de Regeling hypothecair krediet. Voor het tot stand komen van dit advies consulteert het Nibud diverse partijen die bij de hypotheekmarkt zijn betrokken, waaronder de Autoriteit Financiële Markten, De Nederlandsche Bank, de Nederlandse Vereniging van Banken, het Verbond van Verzekeraars, Vereniging Eigen Huis en de stichting Waarborgfonds Eigen Woningen. Het rapport is op 3 november 2022 aan de Tweede Kamer aangeboden.