Rapport Nibud Studentenonderzoek (2017)

Auteurs: Minou van der Werf, Gea Schonewille en Robin Stoof

Meer dan de helft van de studenten (54 procent) gebruikt de rentedragende lening die zij hebben afgesloten voor hun studie, ook om te sparen. Bijna 40 procent spaart van het geleende bedrag omdat de rente op de lening zo laag is.

Dit blijkt uit Nibud-onderzoek naar de financiële situatie van studenten van het Nibud dat mogelijk is gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap en ING.

Studenten lenen om te sparen en blijven vaker thuis wonen

56 procent van de eerste- en tweedejaarsstudenten blijft thuis wonen. Zij vallen onder het studiefinancieringsstelsel dat in 2015 werd ingevoerd, het studievoorschot. Gemiddeld hebben studenten 919 euro per maand te besteden. De inkomsten van uitwonende studenten zijn beduidend hoger dan die van thuiswonende studenten: 1.116 euro tegen 641 euro per maand.

54 procent van de studenten met een rentedragende lening geeft aan (een deel van) het geld dat ze bij DUO geleend hebben te sparen:

Belangrijkste resultaten

• 58 procent van de studenten ontvangt periodiek of op onregelmatige basis geld van hun ouders. Zij ontvangen gemiddeld 165 euro per maand. Studenten die onder het nieuwe stelsel vallen ontvangen vaker geld van hun ouders dan studenten in het oude studiefinancieringsstelsel: 63 tegen 53 procent. Zij ontvangen echter geen hoger bedrag.
• 94 procent van de studenten ontvangt één of meer vormen van studiefinanciering. Gemiddeld ontvangen zij 559 euro per maand. Dat is het totale bedrag van de basisbeurs (oude studiefinancieringsstelsel), aanvullende beurs en de rentedragende leningen (DUO lening en collegegeldkrediet).
• 55 procent van de studenten heeft een rentedragende lening bij DUO. Gemiddeld lenen zij 490 euro. In totaal maakt 23 procent van de studenten gebruik van het collegegeldkrediet.
• 70 procent heeft een bijbaan en/of een betaalde stage. De studenten werken gemiddeld 17 uur per week.
• 58 procent van de studenten is 18 jaar of ouder en woont op zichzelf. 32 procent van hen ontvangt huurtoeslag. 40 procent van de thuiswonende studenten zegt dat het financieel niet mogelijk is om op zichzelf te wonen.
• 70 procent van de werkende studenten heeft de belastingaangifte over 2016 ingevuld en opgestuurd.
• Gemiddeld geven studenten 867 euro per maand uit (thuiswonenden: 577 euro per maand, uitwonenden: 1.082 euro per maand).
• Het overgrote deel van de studenten (85 procent) spaart. 61 procent spaart alleen als ze geld overhouden en eenderde spaart een vast bedrag per maand. Gemiddeld sparen de studenten maandelijks 146 euro.
• 73 procent van de studenten heeft een studieschuld. 50 procent van de studenten met een studieschuld, lening of betalingsachterstand ervaart de schuld(en) als een last. Meer dan 4 op de 10 geeft aan dat ze liever minder hadden geleend.

Handreiking met adviezen voor professionals

Het Nibud heeft op basis van dit Studentenonderzoek een handreiking ontwikkeld. De Handreiking Student & Financiën is bedoeld voor professionals die voorlichting en advies geven aan (aankomende) studenten en hun ouders, zoals studentendecanen en maatschappelijk en financieel dienstverleners. De handreiking geeft een actueel beeld van de financiële situatie van hbo- en wo-studenten. Aan alle inzichten worden praktische tips en adviezen gekoppeld die de professional kan inzetten in de begeleiding/ondersteuning van studenten.

• Download gratis in de Nibud-webwinkel voor professionals: Handreiking Student & Financiën

Achtergronden bij dit rapport

Dit onderzoek is uitgevoerd onder 1383 studenten in de leeftijd van 16 tot 30 jaar, in het voltijds hoger onderwijs (hbo en wo). Van 15 mei tot en met 29 juni 2017 konden de respondenten de vragenlijst online invullen. De respondenten die hebben deelgenomen aan dit onderzoek zijn geworven via de website en nieuwsbrief van Studenten.net en de social media-kanalen van Nibud en DUO. Daarnaast zijn circa 300 respondenten afkomstig uit het panel van Opinieland van Survey Sampling International. De resultaten zijn gewogen op geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Het onderzoek is mogelijk gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en ING Nederland. Het Nibud houdt sinds 2009 de portemonnee van studenten in de gaten, dit is het vierde studentenonderzoek dat het Nibud heeft gedaan.