Scheiden en pensioen

Scheiden heeft gevolgen voor je pensioen. Je hebt mogelijk recht op een deel van het pensioen van jouw ex-partner, en andersom is ook mogelijk. Je leest hier wat je moet regelen en welke keuzes je hebt bij het verdelen van het pensioen.

Regelen binnen twee jaar 

Bij een scheiding is de verdeling van het opgebouwde pensioen één van de vele dingen die je moet regelen. Het is belangrijk om het volgende zo snel mogelijk binnen twee jaar na de scheiding te regelen: 

• Bepaal samen met je ex-partner of je elkaars opgebouwde ouderdomspensioen wil verdelen of splitsen. 
• Vul het formulier ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ in. Daarmee kun je aan je pensioenuitvoerder aangeven dat je bent gescheiden of je geregistreerd partnerschap hebt beëindigd. Je geeft daarin ook aan dat je wilt dat het ouderdomspensioen wordt verdeeld of gesplitst (conversie).  

Het is belangrijk dat je dit formulier zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen 2 jaar na het moment van scheiden opstuurt naar de pensioenuitvoerder(s). Regel je dit niet binnen twee jaar na de scheiding, dan kan het zijn dat je ex-partner zelf een deel van het pensioen naar jou moet overmaken als hij of zij met pensioen gaat. En andersom. Dat is ingewikkeld om allerlei redenen. Het is daarom aan te raden om deze twee acties wel binnen deze termijn te doen. 

Wat gebeurt er met je AOW? 

Je pensioen bestaat in de basis uit drie onderdelen: het collectieve pensioen vanuit de overheid (AOW), het ouderdomspensioen dat je opbouwt via je werkgever (ook wel het werknemerspensioen genoemd) en wat je daarnaast nog zelf regelt. Bijvoorbeeld via een lijfrenteverzekering of banksparen; ook wel privé-pensioen genoemd. Je leest op deze pagina niets over het verdelen van het privé-pensioen en andere bezittingen en/of schulden. Bespreek ook die zaken met de advocaat of mediator die bij de scheiding betrokken is, of bijvoorbeeld een financieel adviseur.

AOW krijgt iedereen in Nederland vanaf een bepaalde leeftijd en dit hoef je nooit te verdelen bij een scheiding. Als je al AOW ontvangt en gaat scheiden krijg je als alleenstaande zelfs een hogere AOW-uitkering, omdat je niet meer samenwoont en de kosten van de gemeenschappelijke huishouding kunt delen. 

Bij de SVB kun je checken hoe hoog je AOW-bedrag is.

Het werknemerspensioen moet je mogelijk wel verdelen na de scheiding. Daarover lees je hieronder meer. 

Wanneer recht op pensioen van je ex-partner? 

Je hebt recht op een deel van het werknemerspensioen van je ex-partner als: 

• Je ex-partner in loondienst heeft gewerkt en via de werkgever pensioen heeft opgebouwd. 
• Je getrouwd was of geregistreerd partner van elkaar bent geweest. Of als je een samenlevingscontract had en je partner je heeft aangemeld bij zijn of haar pensioenuitvoerder. Dit kan een pensioenfonds of pensioenverzekeraar zijn. 
• Je in huwelijkse voorwaarden of partnerschapsvoorwaarden geen afwijkende afspraken hebt gemaakt, bijvoorbeeld om elkaars opgebouwde ouderdomspensioen niet te verdelen.

Hetzelfde geldt ook andersom: je ex-partner heeft recht op een deel van jouw werknemerspensioen als bovenstaande voorwaarden gelden. 

Verdeling pensioen na scheiding 

Er zijn vier manieren om het werknemerspensioen van jou en je ex-partner te verdelen: 

1. Als er geen afspraken worden gemaakt, hebben jullie wettelijk beiden recht op de helft van elkaars ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens jullie huwelijk of geregistreerd partnerschap. 

2. Bij de scheiding kunnen jullie ook een andere verdeling afspreken. Dit geef je door aan je pensioenuitvoerder, zodat die de afspraken kan verwerken. Dit kunnen eventueel meerdere pensioenuitvoerders zijn. 

3. Je kunt het ouderdomspensioen ook splitsen in plaats van verdelen. Dit heet conversie. Je krijgt dan een eigen pensioenpotje ter waarde van het deel dat je ex-partner heeft afgestaan. Dit kan voordelig zijn, omdat dit bijvoorbeeld niet gebonden is aan de leeftijd van je ex-partner. Je krijgt het geld zodra jij zelf pensioengerechtigd bent. 

4. Je kunt besluiten het ouderdomspensioen niet te verdelen. Je kunt dan later geen aanspraak meer maken op een deel van het ouderdomspensioen van je ex-partner. Deze afspraak moet schriftelijk worden vastgelegd. 

Wil je zaken doorgeven aan je pensioenuitvoerder(s)? Dit kun je regelen tot twee jaar na de scheiding. Gebruik voor het informeren van de pensioenuitvoerders het ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ van de Rijksoverheid. 

Er komt een nieuwe wet over het verdelen van pensioen na een scheiding. Die wet gaat naar verwachting op 1 januari 2027 in. Voor de komende jaren zijn overbruggingsmaatregelen aangekondigd. De inhoud van die maatregelen is nog niet bekend.

Verschil tussen verdelen en splitsen 

Je kunt het werknemerspensioen van jezelf en van je partner verdelen of splitsen.  

• Verdelen: de pensioenuitvoerder van je ex-partner betaalt jouw deel van het pensioen aan je uit vanaf het moment dat je ex-partner met pensioen gaat. En je pensioenuitvoerder betaalt je ex-partner zijn of haar deel van jouw pensioen zodra jij zelf met pensioen gaat. 
• Splitsen: de pensioenuitvoerder van je ex-partner verdeelt het ouderdomspensioen en het nabestaandenpensioen dat je ex-partner heeft opgebouwd toen jullie samen waren in twee afzonderlijke pensioenafspraken. Eén voor jou en één voor je ex-partner.

Nabestaandenpensioen? 

Als je ex-partner overlijdt, kun je recht hebben op bijzonder nabestaandenpensioen, ook vaak partnerpensioen genoemd. Dit geldt alleen als het nabestaandenpensioen van je ex-partner op opbouwbasis was. Als het nabestaandenpensioen op risicobasis was, kom je niet in aanmerking voor bijzonder nabestaandenpensioen. 

Was het nabestaandenpensioen van je ex-partner op opbouwbasis en heb je verder niets geregeld? Dan heb je recht op een uitkering op het moment dat je ex-partner overlijdt. De hoogte hangt af van de lengte van de periode waarin jullie samen waren. 

Je kunt besluiten na de scheiding afstand te doen van het nabestaandenpensioen. Deze beslissing moet je zelf nemen; dit mag je ex-partner niet alleen beslissen. 

Meer uitleg over het nabestaandenpensioen.