Direct naar content

Melding: Altijd op de hoogte met de Nibud nieuwsbrief

Elke maand het laatste nieuws en handige tips van onze experts Aanmelden

Kinder- en partneralimentatie

Alimentatie is een wettelijke onderhoudsplicht. Zie het als een financiële bijdrage aan de kosten van levensonderhoud van je kinderen en je ex-partner na een echtscheiding. Hoe wordt de hoogte van de alimentatie bepaald? En wat moet je regelen?

Wat is alimentatie? 

Als er kinderen zijn, dan zijn beide ouders verantwoordelijk voor het levensonderhoud van hun kinderen. Hierover maak je samen afspraken, zoals de kinderalimentatie, co-ouderschap en een ouderschapsplan. 

Afhankelijk van jullie financiële situatie tijdens en na het huwelijk kan het ook zijn dat één partner recht heeft op partneralimentatie. 

Waren jullie niet getrouwd? Dan hoef je niet per se langs de rechter. Je kunt de alimentatie dan ook zelf samen regelen. Het is dan verstandig om de normen van de rechter als uitganspunt te nemen. 

Vaak wordt voor het afstemmen van de afspraken zonder tussenkomst van de rechter de hulp ingeroepen van een mediator, advocaat of notaris. 

Soorten alimentatie

Er bestaan twee vormen van alimentatie: kinderalimentatie en partneralimentatie. Als je minderjarige kinderen hebt, is kinderalimentatie verplicht. Over partneralimentatie maken jij en je ex-partner samen afspraken.

Alimentatie kind

Als er kinderen betrokken zijn bij een echtscheiding, is kinderalimentatie een belangrijk onderdeel van de financiële afspraken. Bij co-ouderschap wonen de kinderen afwisselend bij beide ouders en delen ouders de kosten. Maar gaan de kinderen bij één van de ouders wonen? Dan betaalt de andere ouder kinderalimentatie. Hij of zij betaalt dan mee aan de kosten voor opvoeding en levensonderhoud van de kinderen. 

De rechter bepaalt de hoogte van het bedrag dat betaald moet worden, tenzij jullie daar zelf afspraken over maken. Deze afspraken leg je vast in een ouderschapsplan. 

Deze afspraken kun je daarna door de rechter laten toetsen aan de normen en definitief vast laten leggen. Zo heb je meer zekerheid dat de afspraken worden nageleefd. Als je onzeker bent of je ex-partner de kinderalimentatie gaat betalen, is het aan te raden om het via de rechter te laten lopen. Dan heb je meer mogelijkheden om het geld op te eisen via bijvoorbeeld een deurwaarder. 

Tot welke leeftijd betaal je kinderalimentatie? 

De onderhoudsplicht voor kinderen geldt tot het kind 21 jaar is. Soms kan er ook daarna nog een onderhoudsplicht zijn, bijvoorbeeld als het kind gehandicapt is en niet zelf in zijn levensonderhoud kan voorzien. 

Vanaf de achttiende verjaardag krijgt het kind zelf de kinderalimentatie. Heeft je kind een baan en verdient hij of zij zelf geld? Dan heeft je kind misschien minder alimentatie nodig. Maak dan onderling afspraken over een bedrag voor levensonderhoud en studie.

Maak een geldplan voor je scheiding

Door een geldplan te maken kun je een goed beeld krijgen van de inkomsten en uitgaven na de scheiding, inclusief de alimentatie.

Partneralimentatie 

Ex-echtgenoten zijn wettelijk verplicht elkaar te onderhouden. De ex-partner die geen of nauwelijks inkomen heeft, kan partneralimentatie vragen. Dit kan alleen als je getrouwd was of een geregistreerd partnerschap had. 

Bij het vaststellen van partneralimentatie wordt rekening gehouden met de financiële draagkracht van de ex-partner die om partneralimentatie wordt gevraagd. Je kunt de partneralimentatie via de rechter regelen maar ook in onderling overleg. Vaak wordt hiervoor dan de hulp ingeroepen van een mediator, advocaat of notaris. 

Bij het bepalen van de hoogte van de partneralimentatie kijkt de rechter niet alleen naar de cijfers. Hij kijkt ook naar de situatie en de redelijkheid van het verzoek. Heeft de ene ex-partner bijvoorbeeld geen inkomsten, maar kán hij of zij wel werken? Dan houdt de rechter daar rekening mee. 

Heb je samen kinderen, dan gaat kinderalimentatie altijd voor de partneralimentatie.

Scheiden heeft ook gevolgen voor je pensioen. Je hebt mogelijk recht op een deel van het pensioen van je ex-partner, en andersom is ook mogelijk. Hier lees je daar meer over.

Hoelang duurt de partneralimentatie? 

Hoe lang je partneralimentatie ontvangt of moet betalen is afhankelijk van wanneer de scheiding is uitgesproken.

Na 1 januari 2020  

De hoofdregel is dat de alimentatieperiode gelijk is aan de helft van de duur van het huwelijk, met een maximum van vijf jaar.  

Op deze regel gelden drie uitzonderingen: 

  • Als er uit het huwelijk geboren kinderen zijn jonger dan twaalf jaar. Dan eindigt de alimentatie niet eerder dan wanneer het jongste kind twaalf jaar is. 
  • Voor huwelijken van langer dan vijftien jaar waarbij de ontvangende partner binnen tien jaar de AOW-leeftijd bereikt, loopt de alimentatietermijn door tot de AOW-leeftijd. 
  • Voor huwelijken langer dan vijftien jaar waarbij de ontvangende partner geboren is op of voor 1 januari 1970, is de alimentatietermijn tien jaar. 

Tussen 1 juli 1994 en 1 januari 2020

Sinds 1 juli 1994 tot 1 januari 2020 is de maximale periode voor partneralimentatie twaalf jaar. Dit geldt voor zowel alimentatie die in onderling overleg is bepaald als voor alimentatie die de rechter heeft vastgesteld. In beide gevallen kun je verlenging aanvragen via de rechter. 

Heeft het huwelijk korter dan vijf jaar geduurd en zijn er geen kinderen? Dan is de duur van de alimentatie maximaal gelijk aan de duur van het huwelijk. 

Kan de partneralimentatie vervallen? 

Partneralimentatie vervalt als de alimentatieontvanger opnieuw trouwt of gaat samenwonen. Is bij het bepalen van de alimentatie een bepaalde periode afgesproken? Dan vervalt de alimentatie na afloop van die periode. 

Alimentatie partner en belasting 

De partner die partneralimentatie ontvangt, moet daar belasting over betalen. De partner die de alimentatie betaalt, kan dit bedrag aftrekken van de belasting. 

Alimentatie partner en een bijstandsuitkering

Als je bent gescheiden en je ex-partner ontvangt een bijstandsuitkering, dan zal de gemeente proberen om de kosten van de bijstandsuitkering op jou te verhalen. Ook als je hebt afgesproken om af te zien van partneralimentatie.  

Hoe wordt alimentatie berekend?

Partneralimentatie en kinderalimentatie berekenen, hoe gaat dat in zijn werk? De rechter bepaalt de hoogte van de kinderalimentatie en de partneralimentatie. Rechters hebben samen normen ontwikkeld voor het berekenen van de alimentatie. De hoogte van de kinderalimentatie berekenen zij in drie stappen. 

  1. De rechter bepaalt wat de behoefte is van de kinderen aan kinderalimentatie. 
  2. De rechter bepaalt welk bedrag degene die alimentatie moet betalen kan missen. Dit wordt draagkracht genoemd. Er wordt ook rekening gehouden met de draagkracht van degene die de kinderen verzorgt. 
  3. De rechter vergelijkt de draagkracht en de behoefte aan alimentatie met elkaar (punt 1 en punt 2). Vervolgens verdeelt de rechter de behoefte van de kinderen in de juiste verhouding tot de draagkracht van beide partners.  

De draagkrachtruimte is in eerste instantie bedoeld voor kinderalimentatie. Als er daarna nog ruimte over is, kan de rechter ook een netto partneralimentatie berekenen en vaststellen. 

Het alimentatiebedrag wordt ieder jaar aangepast (indexering), zodat het meestijgt met de gemiddelde loonstijging. De minister van Justitie bepaalt rond november het percentage. Het is slim om je ex-partner op tijd op de hoogte te stellen van het nieuwe bedrag. 

Alimentatie-indexering

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
0,8 1,3 2,1 1,5 2,0 2,5 3,0 1,9 3,4 6,2 6,5
[Bron: Rijksoverheid]

Wil je het nieuwe alimentatiebedrag na indexering berekenen? Dat kan met deze tool van het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen (LBIO).  

Alimentatie wordt niet betaald

Betaalt je ex-partner de kinderalimentatie of partneralimentatie niet (meer)? Dan kun je het LBIO inschakelen. De alimentatieplichtige partner moet daar wel voor betalen, voor de ontvanger is het gratis. Je kunt alleen een beroep doen op het LBIO als: 

  • De bijdrage is vastgesteld door de rechter.
  • De ex-partner het afgelopen half jaar minimaal één keer niet heeft betaald.