Gezamenlijke rekening en geldzaken

Als je samenwoont met een partner moet je de geldzaken op een andere manier regelen dan wanneer je alleen woont. Welke afspraken maak je? Hoe ga je om met de gezamenlijke rekening? En zijn jij en je partner een match in hoe jullie met geld omgaan?

Samenwonen: wat moet je regelen? 

Als je gaat samenwonen, dan ga je waarschijnlijk ook een deel van de geldzaken samen regelen. Er zijn drie soorten uitgaven om rekening mee te houden bij samenwonen: 

• Vaste lasten: de huur, hypotheek en verzekeringen 
• Huishoudelijke uitgaven, zoals boodschappen en brandstof voor de auto 
• Reserveringsuitgaven: meubels, apparatuur of de vakantie 

Je hoeft niet alle kosten te verdelen als je samenwoont. Maar de woonlasten, boodschappen en meubilair zijn gezamenlijke kosten. Daar maak je samen afspraken over. 

Gezamenlijke rekening

Het is handig om een gezamenlijke bankrekening te openen. Met een gezamenlijke rekening regelen jij en je partner jullie geldzaken vanaf één rekening waar jullie beiden toegang tot hebben. Zo zie je jullie gezamenlijke geldzaken in één overzicht.

Verschillende manieren van kosten verdelen

Op de gezamenlijke rekening stort je allebei het bedrag dat je met elkaar hebt afgesproken. De kosten verdelen kan op verschillende manieren:  

• Naar verhouding van inkomen. Stel dat je drie vijfde deel van het gezamenlijke inkomen verdient en je partner twee vijfde deel. Jij betaalt dan ook drie vijfde deel van de gezamenlijke uitgaven, en jouw partner twee vijfde deel.  
• Hetzelfde bedrag overhouden. Tel beide inkomens bij elkaar op en trek het totaalbedrag van alle gezamenlijke uitgaven hiervan af. Het bedrag dat overblijft – het vrij te besteden budget – deel je door twee. Kijk nu naar het inkomen van de minstverdienende partner en zet hiervan zijn of haar vrij te besteden budgetdeel apart. Het bedrag dat overblijft is de bijdrage voor de gezamenlijke uitgaven. De partner met het hoogste inkomen betaalt de rest van de gezamenlijke uitgaven. 
• Ieder de helft. Je deelt alle kosten door twee. Deze manier is alleen aan te bevelen als de partner met het laagste inkomen dan nog genoeg overhoudt voor zijn of haar persoonlijke uitgaven. 
• Een vaste bijdrage. Wanneer je partner bij jou intrekt, kun je afspreken dat hij of zij een vaste bijdrage betaalt. Dat is bijvoorbeeld een optie als je een eigen huis of inwonende kinderen hebt. Of wanneer één van jullie hoge lasten heeft waardoor een verdeling niet redelijk is. Je kunt dit zien als kostgeld. 

Het is slim om de afspraken die je maakt vast te leggen in een samenlevingscontract. In het samenlevingscontract zet je hoe de kosten worden verdeeld en welk bedrag beide partners als spaargeld hebben ingelegd.   

Verschillende situaties en kostenverdeling

Als je een eigen huis hebt, is er meestal sprake van een hypotheek, de bijbehorende hypotheekrenteaftrek en een opbouw van vermogen. De verdeling van kosten van een eigen woning kun je op verschillende manieren regelen. 

Trouwen of geregistreerd partnerschap 

Als je trouwt in gemeenschap van goederen of als je een geregistreerd partnerschap aangaat zijn jullie allebei automatisch eigenaar van het huis. Ook ben je dan beide verantwoordelijk voor de hypotheek. 

Sinds 1 januari 2018 trouwen stellen standaard in beperkte gemeenschap van goederen. Dat betekent dat alleen het vermogen dat je tijdens het huwelijk opbouwt gemeenschappelijk eigendom wordt. Bezittingen en schulden van vóór het huwelijk vallen dus niet in de gezamenlijke inboedel. Ook schenkingen en erfenissen die je krijgt in de tijd dat je getrouwd bent blijven persoonlijk bezit.  

Stellen die dit anders willen regelen, en dus gezamenlijk eigenaar van het huis van een van de partners willen worden, moeten dit vastleggen bij de notaris.  

Je partner wordt mede-eigenaar woning

Je verkoopt een deel van het huis aan je partner. Die betaalt daar dan overdrachtsbelasting over. Als de relatie eindigt, kan de ene partner het deel van de ander (terug)kopen. Dan hoef je geen overdrachtsbelasting te betalen.  

Als de intrekkende partner een eigen huis heeft (verkocht), kan dit invloed hebben op de hypotheekrenteaftrek. Laat je hierover goed voorlichten. 

Je partner betaalt ‘huur’ bij een koopwoning

Je kunt je partner als bijdrage in de woonlasten huur laten betalen. Het bedrag bepaal je door eerst de huurwaarde van de woning te bepalen. Dat kan met de Huurprijscheck van de Huurcommissie. Op basis van een puntenstelsel bereken je dan een huurbedrag. 

Je partner kan ook een deel van de netto hypotheeklast als ‘huur’ betalen. De netto hypotheeklast is de hypotheekrente plus aflossing of premie, min het belastingvoordeel. 

Je kunt er ook voor kiezen om je partner niet mee te laten betalen aan het huis. Jij bent namelijk de eigenaar, hebt het belastingvoordeel en bouwt vermogen op. Je partner heeft deze voordelen niet. Dat kan een reden zijn om niet mee te betalen. 

Je betaalt huur bij een huurhuis 

Trek je in bij het huurhuis van je partner? Dan kun je de verhuurder vragen om je als medehuurder te registreren. De verhuurder kan dit verzoek weigeren als je korter dan twee jaar samenwoont, of als je in je eentje de huur niet zou kunnen betalen.

De nadelen van ‘huur’ betalen 

Als je ervoor kiest je partner huur te laten betalen, heeft diegene formeel geen rechten. Als de relatie eindigt of als je overlijdt, kan je partner van de ene op de andere dag op straat worden gezet. Door jou of door je erfgenamen. 

Er is nog een nadeel aan de huurconstructie. Je partner betaalt mee aan het opbouwen van vermogen in de woning. Maar omdat je partner geen eigenaar is, bouwt hij of zij geen eigen vermogen op. Dat is pas een bezwaar als je uit elkaar gaat of bij overlijden.  

Kostenregeling bij overlijden

Niet het leukste onderwerp, maar wel heel belangrijk: de financiële situatie als jij of je partner overlijdt. Het overlijden van de partner kan grote financiële gevolgen hebben voor degene die achterblijft.

Er zijn verschillende regelingen die geld kunnen uitkeren aan nabestaanden. Misschien heb je recht op Anw (Algemene nabestaandenwet), partnerpensioen of is er een overlijdensrisicoverzekering.  Met de Nibud-tool Geldwijzer Nabestaanden kom je erachter wat je financieel kunt verwachten als je partner overlijdt. Of hoe jij je partner achterlaat als je zelf zou overlijden. 

Een gezamenlijke administratie 

Bij een gezamenlijke huishouding hoort een gezamenlijke financiële administratie. Met deze checklist maak je samen duidelijke afspraken.

Hoe bespreek je geldzaken bij samenwonen?

Geldzaken kunnen een lastig onderwerp zijn om te bespreken met je partner. Toch is het goed om hierover te praten. Afspraken over de financiën kunnen irritaties of problemen voorkomen.  

Niet alleen op het gebied van de liefde, ook op het gebied van geldzaken kunnen extremen elkaar aantrekken. Zuinige mensen wonen bijvoorbeeld samen met mensen die graag geld uitgeven. Of iemand die ver vooruitdenkt en zijn toekomst financieel goed wil regelen is getrouwd met iemand die daar nog niet over na heeft gedacht.  

Verschillen hoeven helemaal niet erg te zijn. Maar maak dan wel goede afspraken over jullie geldzaken en de gezamenlijke administratie.