In veel pensioenregelingen van werknemers is een nabestaandenregeling opgenomen. Bij overlijden krijgt de achterblijvende partner maandelijks een bedrag uitgekeerd. Dit wordt ook wel een partnerpensioen genoemd. Wat moet je hierover weten?
Op deze pagina
Wie en wanneer?
Het nabestaandenpensioen is niet alleen voor de partner die achterblijft, maar ook voor eventuele kinderen die aan bepaalde (leeftijds)voorwaarden voldoen. Het deel voor de kinderen heet dan wezenpensioen.
Nabestaandenpensioen geldt vanaf het moment van overlijden. Ook als de partners allebei nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt.
Hoeveel nabestaandenpensioen?
Hoeveel nabestaandenpensioen je krijgt, hangt van een aantal zaken af:
- Of je partner in loondienst is (geweest). Als je partner zelfstandige is, bouwt hij of zij meestal geen nabestaandenpensioen op.
- Je burgerlijke staat. Als je getrouwd bent of geregistreerd partner van elkaar bent, heb je automatisch recht op nabestaandenpensioen als je pensioenregeling daar in voorziet. Mogelijk kun je – als je samenwoont – elkaar als partner aanmelden bij je pensioenfonds of –verzekeraar. Er zijn vaak wel voorwaarden aan verbonden, zoals een samenlevingscontract.
- Of er een nabestaandenpensioen is geregeld in de pensioenregeling. Dit is meestal wel het geval. Je kunt dit bijvoorbeeld zien op mijnpensioenoverzicht.nl.
- Of je partner overlijdt vóór of na de pensioendatum. Het hangt er daarbij ook van af of je partner ervoor kiest om, op het moment dat hij of zij bijna met pensioen gaat, nabestaandenpensioen uit te ruilen voor ouderdomspensioen. Of andersom. Meer uitleg over dit uitruilen vind je bij de Rijksoverheid.
- Of de partner in het verleden is gescheiden. Een deel van het nabestaandenpensioen kan dan naar de ex-partner gaan. Dit wordt bijzonder partnerpensioen genoemd. Lees hier meer over op de pagina Scheiden en pensioen.
- Of het nabestaandenpensioen op risicobasis is of op opbouwbasis. Dit kan verschillen per pensioenfonds of -verzekeraar. Hieronder vind je meer uitleg over de verschillen tussen risicobasis en opbouwbasis.
Risicobasis of opbouwbasis
Bij een nabestaandenpensioen op risicobasis krijg je niet standaard nabestaandenpensioen als je partner overlijdt. Bij een nabestaandenpensioen op risicobasis zijn je nabestaanden alleen verzekerd van een nabestaandenpensioen zolang je bij je werkgever meedoet met de pensioenregeling. Dit nabestaandenpensioen verdwijnt als je niet meer deelneemt aan de regeling.
Bij een nabestaandenpensioen op opbouwbasis krijgt je partner altijd nabestaandenpensioen als je overlijdt, ook als je niet meer deelneemt aan de pensioenregeling. Het is verstandig om regelmatig te checken of de hoogte van de nabestaandenuitkering aansluit op de behoefte. Je kunt niet zelf de keuze maken tussen een nabestaandenpensioen op risicobasis of opbouwbasis. Meer hierover lees je bij Wijzer in Geldzaken.
Check het nabestaandenpensioen
Op mijnpensioenoverzicht.nl kun je met je DigiD zien wat er voor je partner en kinderen is geregeld als je overlijdt. Je partner kan daar zien welk partnerpensioen er voor jou is verzekerd.
Let op: is je partner overleden, dan kan het DigiD-account van je partner worden gebruikt om mee in te loggen tot 1 jaar na het overlijden.
Nieuwe regels voor pensioen
Door de nieuwe pensioenwet die op 1 juli 2023 is ingegaan, veranderen ook de regels voor het nabestaandenpensioen. Uiterlijk 1 januari 2027 is het pensioen via je werkgever aangepast. Je ontvangt hierover informatie van je werkgever of van je pensioenuitvoerder. Deze informatie krijg je zodra meer duidelijk is over de regeling via je werkgever.
Wil je meer weten over de nieuwe pensioenregels, wat er hetzelfde blijft en wat verandert? Kijk op de website Pensioenduidelijkheid.nl.
Geldwijzer Nabestaanden
Naast het nabestaandenpensioen kunnen er meer bronnen van inkomsten zijn na het overlijden van een partner. Misschien heb je recht op Anw (Algemene nabestaandenwet) of is er een overlijdensrisicoverzekering.
Met de Nibud-tool Geldwijzer Nabestaanden kom je erachter wat je financieel kunt verwachten als je partner overlijdt. Of hoe jij je partner achterlaat als je zelf zou overlijden.
Let op: deze tool gaat uit van de regelingen zoals die vóór de overgang op de nieuwe pensioenregels waren vormgegeven.
Rondkomen na een overlijden
Bij het overlijden van een partner kan er financieel gezien meer veranderen. Er kan bijvoorbeeld recht ontstaan op (hogere) toeslagen. De tool BerekenUwRecht biedt hier inzicht in.
Maar ook kunnen uitgaven verminderen. Denk aan uitgaven aan voeding, kleding, verzekeringen en vrije tijd. Via de gratis online tool Persoonlijk budgetadvies kun je aan de hand van voorbeeldbedragen nagaan hoe dit in jouw situatie kan uitpakken.
Voorbereiden op inkomensterugval
Risicogroepen voor inkomensterugval zijn huishoudens waar één of beide partners als zelfstandige werken, en/of met baanwisselingen te maken hebben gehad, of een uitkering hebben. Dan is er via een werkgever geen of minder nabestaandenpensioen opgebouwd voor de achterblijver.
Als jij en je partner voorzien dat de achterblijver erg moeilijk zal kunnen rondkomen, is het verstandig te kijken of je maatregelen kunt treffen. Dit kan bijvoorbeeld door het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering als je die nog niet hebt, of door extra geld opzij te zetten. Al is het maar voor een buffer om een eerste periode te overbruggen totdat de nabestaande zich aan de nieuwe situatie heeft kunnen aanpassen.