Wat is op dit moment bekend over de aard en omvang van de schuldenproblematiek in Caribisch Nederland? En wat is ervoor nodig om schulden beter in beeld te krijgen? Voor de aanpak van problematische schulden in Caribisch Nederland verzocht het ministerie van SZW het Nibud om antwoorden op deze vragen. Wij onderzochten vervolgens wat er nodig is om op Bonaire, St. Eustatius en Saba financiële problemen van inwoners in kaart te brengen.
Financiële problemen
In het rapport Minimumvoorbeeldbegrotingen voor Caribisch Nederland constateerden we al dat inwoners met een minimuminkomen niet alle noodzakelijke uitgaven kunnen betalen. Tekorten leiden over het algemeen vaak tot financiële problemen, maar de informatie over achterstanden en schulden in Caribisch Nederland is heel beperkt. Ook zijn er in Caribisch Nederland geen wettelijke kaders voor schuldhulpverlening en schuldsanering. Maatschappelijke hulpverlening is er wel en daar blijkt dan ook vaak dat er naast andere problemen ook geldproblemen zijn. Deze hulpverleners kunnen dan ook een belangrijke rol spelen in het signaleren en monitoren van financiële problemen. Op dit moment richt de hulpverlening zich nog vooral op budgetbegeleiding, maar structurele tekorten vragen andere oplossingen.
Werkgevers en vaste lasten partijen
Ook de grote werkgevers kunnen door voorschotten, looncessies en loonbeslagen signalen opvangen over welke werknemers in de knel zitten. Net als in Europees Nederland kunnen zij daarom een belangrijke rol spelen in het doorverwijzen naar hulpverlening. Voor het inzicht in trends en ontwikkelingen is het een goed idee als zij hierover jaarlijks rapporteren. Tegelijkertijd vindt het Nibud dat de partijen die de vaste lasten innen ook kunnen rapporteren over het aantal, de duur en de hoogte van betalingsachterstanden.
Overige aanbevelingen
Het Nibud doet hiernaast nog 3 andere aanbevelingen in het rapport Zicht op schulden in Caribisch Nederland:
- Bevraag inwoners over rondkomen, lenen en financiële problemen (om zicht te krijgen op informele leningen)
- Ontwikkel een dashboard schulden (waarmee er overzicht over het soort schulden komt)
- Overweeg onderdelen van de wet incassokosten toe te passen in Caribisch Nederland (zoals tijdige communicatie over achterstanden, pro-actief verstrekken van informatie over betalingsregelingen en begrenzing van de incassokosten)