In 2025 zal de koopkracht in de drie Nederlandse gemeenten van Caribisch Nederland (Bonaire, St. Eustatius en Saba) fors dalen. Dit komt door de afschaffing van tijdelijke beleidsmaatregelen en het uitstel van elementen uit het belastingplan BES 2025. In sommige gevallen betekent dat een koopkrachtdaling van 10 procent.
‘Voor de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland stelden we in 2023 vast dat huishoudens met een minimuminkomen niet rond konden komen,’ zegt Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud. ‘Daarop werden stappen gezet waardoor de situatie in 2024 iets verbeterde. Die verbetering blijkt nu tijdelijk te zijn geweest.’
Belasting
De maatregelen die in 2024 werden genomen, bestonden onder meer uit het verhogen van de bijstand (onderstand) en het minimumloon én de verhoging van de kinderbijslag. Daarnaast waren er tijdelijke koopkrachtmaatregelen, zoals een energietoeslag en subsidies op de vaste aansluittarieven voor energie, water en telecom. Deze worden met ingang van 1 januari stopgezet. Daarnaast gaat de voorgenomen verhoging van de belastingvrije som niet door. Dat betekent dat ook mensen met een minimumloon belasting moeten betalen. Een alleenstaande die het minimumloon verdient, gaat er daardoor in 2025 $ 173 tot $ 184 per maand op achteruit. Een huishouden dat 1,5 keer het minimumloon als inkomen heeft en waar naast 2 volwassenen ook 2 kinderen zijn, gaat er volgend jaar $ 165 tot $ 174 op achteruit.
| Bonaire | Sint-Eustatius | Saba | |
|---|---|---|---|
| 2e helft 2024 | $ | $ | $ |
| Inkomen | 1858 | 1858 | 1858 |
| – waarvan $ 108 energietoeslag | |||
| Vervallen subsidies elektriciteit, water en internet | -57 | -65 | -66 |
| Vervallen energietoeslag | -108 | -108 | -108 |
| Vervallen verhoging belastingvrije som | -8 | -11 | -6 |
| Verschil in $ per maand | -173 | -184 | -180 |
| Verschil in procenten | -9,3% | -9,9% | -9,7% |
| Bonaire | Sint-Eustatius | Saba | |
|---|---|---|---|
| 2e helft 2024 | $ | $ | $ |
| Inkomen | 2890 | 2872 | 2890 |
| Vervallen subsidies elektriciteit, water en internet | -57 | -65 | -66 |
| Vervallen energietoeslag | -108 | -108 | -108 |
| Verschil in $ per maand | -165 | -173 | -174 |
| Verschil in procenten | -5,7% | -6,0% | -6,0% |
Tegemoetkomingen
De energietoeslag en de subsidies op vaste lasten waren bedoeld om juist deze huishoudens tegemoet te komen. Ook gingen op advies van de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland in 2024 naast het minimumloon, de kinderbijslag en de onderstand, ook de AOV en de AWW omhoog. ‘Met name alleenstaanden hadden baat bij deze tegemoetkomingen en verhogingen, huishoudens met kinderen kwamen ook dit jaar nog tekort. Voor 2025 verwachten we geen lagere vaste lasten of lagere uitgaven aan boodschappen,’ aldus Vliegenthart.
Achtergrond
Het Nibud berekende in 2023 voor de Commissie sociaal minimum Caribisch Nederland in welke mate de inwoners van Bonaire, St. Eustatius en Saba kunnen rondkomen. De resultaten staan in het rapport Een waardig bestaan. De commissie stelde vast dat jaarlijks de actuele situatie moet worden bekeken.