Wonen in Nederland is duur en wordt steeds duurder. De laagste inkomens voelen dat het meest. Het Nibud vindt het belangrijk dat huishoudens stijgende woon- en energielasten kunnen blijven betalen en dat ze niet in de knel komen in de energietransitie.
Relevantie
Vrijwel iedereen heeft te maken met woonlasten. Op het gebied van de energietransitie staat veel te gebeuren en niemand ontkomt daaraan.
Actualiteit
Huizenprijzen, huurprijzen en energielasten stijgen enorm. De betaalbaarheid van deze vaste lasten komt in het gedrang, met name voor mensen met een kleine beurs maar ook vaker voor mensen met een gemiddeld inkomen.
Onze focus
Dat mensen in geldproblemen komen door een te hoge huur of hypotheek. En dat mensen financieel in de knel raken bij het verduurzamen van hun huis.
Feiten en cijfers
bijna de helft (48%) van de huurders heeft moeite met rondkomen.
Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat huishoudens gemiddeld 40 tot 65 procent van hun netto jaarinkomen kwijt zijn aan vaste lasten. Zelfs mensen met een gemiddeld inkomen lopen steeds vaker tegen problemen aan. Hier komt bij dat de energielasten momenteel erg hoog zijn en dat er vanuit de overheid druk wordt uitgeoefend om te verduurzamen.
Het Nibud wil dat woonlasten betaalbaar blijven. Wij vinden het ook belangrijk dat mensen niet in de geldproblemen komen als ze hun huis verduurzamen of als hun huis wordt verduurzaamd door de verhuurder.
Het Nibud pleit voor
Betaalbare woonlasten
Wij vinden het belangrijk dat mensen de woonlasten kunnen betalen, nu en in de toekomst. Dat betekent dat de huur of hypotheek moet passen bij het inkomen.
Meekunnen met energietransitie
Mensen moeten geen financiële problemen krijgen door de energietransitie. Kwetsbare huishoudens moeten worden beschermd tegen extra lasten als gemeenten aan de slag gaan met het verduurzamen van woningen.
Energie moet betaalbaar zijn
Ook de energielasten moeten betaalbaar zijn. Gemeenten moeten vaart maken met de beloofde energiecompensatie voor mensen met lage inkomens.
De energietransitie is een van de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen. Bij het Nibud zien we dat de kosten en baten van klimaatbeleid nu niet eerlijk zijn verdeeld.
Bij het Nibud stellen we normen en richtbedragen op. De bekendste daarvan zijn misschien wel de richtlijnen voor zak- en kleedgeld, de hypotheeknormen en de thuiswerkvergoeding.
Eigenaren van energiezuinige woningen hebben een lagere energierekening, waardoor zij meer overhouden voor de hypotheek. Dat staat in het Nibud-advies Hypotheeknormen 2024 dat aan de Tweede Kamer is aangeboden.
De meeste Nederlanders hebben volgend jaar meer te besteden dan dit jaar. Het verdwijnen van de energietoeslag betekent echter een koopkrachtdaling voor de huishoudens met de laagste inkomens.
Huurders die vanaf 1 juli geen huurverlaging krijgen, doen er goed aan om te controleren of ze toch in aanmerking komen. Het gaat daarbij niet alleen om de gegevens die de Belastingdienst aan de woningcorporatie heeft doorgegeven.
Zelfstandig wonende Amsterdamse jongeren in de bijstand, mbo’ers en jongeren met een minimumloon komen ondanks alle aanvullende regelingen, maandelijks honderden euro’s te kort.
Gepubliceerd op:
Raad van State volgt het Nibud: plan huurtoeslag moet van tafel
Update
Het kabinet heeft afgesproken om het systeem van huurtoeslag vanaf 2024 te veranderen. Op dit moment kan 38 procent van de huurders met huurtoeslag de minimaal onvermijdbare uitgaven niet betalen. Uit Nibud-onderzoek blijkt dat deze groep groeit naar 64 procent als de plannen van het kabinet doorgaan. De Raad van State volgt het Nibud en zegt: ‘Het voorkomen van gevolgen voor de rijksbegroting is in dit wetsvoorstel leidend voor de bepaling van de hoogte van de genormeerde huur, niet de financiële effecten voor burgers.’
Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: ‘Het is goed dat er eindelijk duidelijkheid is over het prijsplafond. Tegelijkertijd lost dit lang niet voor iedereen de problemen op.’
Ter voorbereiding op dit gesprek heeft het Nibud een position paper over de betaalbaarheid van de energielasten opgesteld. Daarin wordt duidelijk dat de zorgen bij het Nibud groot zijn.
Huurders die moeilijk rondkomen lopen risico op financiële, sociale en gezondheidsproblemen. Een uitweg, zoals de lasten verlagen of het inkomen verhogen, is niet altijd haalbaar.
Gepubliceerd op:
Doorstromen naar huurhuis kan voordelig zijn voor senioren
Update
Schaarste aan woningen zorgt voor een toenemende druk op de woningmarkt. Een mogelijke oplossing is het stimuleren van doorstroming van senioren. Zo ontstaat een evenwichtigere verdeling van de woningmarkt. Verhuizen vanuit een koopwoning naar een levensloopbestendig huurhuis kan voor ouderen een interessante optie zijn, blijkt uit onderzoek van Platform31. Het Nibud berekende in opdracht van Platform31 voor drie AOW-voorbeeldhuishoudens wat de financiële consequenties van een dergelijke verhuizing zijn.
Gepubliceerd op:
Meer mensen krijgen recht op huurtoeslag, maar deel gaat erop achteruit
Update
Het kabinet wil de huurtoeslag vanaf 2024 hervormen. Vanaf dan zou er niet meer gekeken worden naar de huurprijs, maar alleen naar het inkomen om te bepalen of iemand recht heeft op toeslag. Dat zorgt ervoor dat 136.000 meer mensen recht hebben op toeslag, wat ze een flink bedrag oplevert. Maar tegelijk gaan er ook 300.000 gezinnen in de sociale sector met een hogere huur op achteruit, blijkt uit berekeningen van NU.nl.
Meer passende en betaalbare woningen, is het streven van het kabinet. Het Nibud is blij dat betaalbaar wonen bovenaan de agenda is gezet.
Gepubliceerd op:
Vanaf 2026 (flink duurdere) warmtepomp verplicht bij vervanging cv-ketel
Update
Het kabinet wil binnen vier jaar een einde aan de verkoop van cv-ketels, meldt NRC. Een warmtepomp is ‘goed voor de energierekening en voor het klimaat’. Maar de aanschaf is veel duurder. Het Nibud waarschuwde in 2019 al dat huiseigenaren afwachtend zijn bij het verduurzamen van hun woning. Voor een kwetsbare groep van 104.000 huishoudens is lenen voor bijvoorbeeld een warmtepomp onverstandig. Investeren is voor deze mensen dan ook alleen mogelijk met subsidie of een voorschot dat niet zorgt voor hogere maandlasten.
Gepubliceerd op:
CBS: Prijs van energie 86 procent hoger
Update
Met de energieprijzen van januari 2022 betaalt een huishouden met een gemiddeld energieverbruik 2800 euro aan energie per jaar. Dat is 1321 euro (86 procent) meer dan een jaar eerder. De stijging van de energierekening komt met name door hogere leveringstarieven van gas en elektriciteit. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.
Gepubliceerd op:
Grootste prijsstijging bestaande koopwoningen in 21 jaar
Update
Een bestaande koopwoning was in 2021 gemiddeld 15,2 procent duurder dan in 2020. Dit is de grootste prijsstijging na 2000. De prijsindex bestaande koopwoningen steeg naar het hoogste niveau sinds de start van de meting in 1995. In Flevoland was de prijsstijging met 19,2 procent het grootst. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS en het Kadaster.
Gepubliceerd op:
‘Huurprijzen in vrije sector stijgen naar nieuw record’
Update
De vierkantemeterprijs van huurwoningen in de vrije sector klimt verder omhoog. Dat blijkt uit cijfers van woningplatform Pararius. In het vierde kwartaal van 2021 betaalden nieuwe huurders gemiddeld 5,3 procent meer dan in het vierde kwartaal van 2020. Dit is de grootste procentuele stijging sinds het derde kwartaal van 2018, toen de huurprijzen stegen met 5,9 procent.
Voor vrijwel alle huishoudens die volgend jaar een inkomensstijging hebben, stijgt het bedrag voor de maximale hypotheek. Kopers kunnen in 2021 onafhankelijk van het inkomen een hogere hypotheek krijgen als zij energiezuinige maatregelen nemen of een zeer energiezuinig huis kopen. Mensen met een studieschuld kunnen volgend jaar meer lenen dan dit jaar.
Bijna negenduizend huurders hebben zich sinds het begin van de coronacrisis met betalingsproblemen bij hun woningcorporatie gemeld.
Gepubliceerd op:
Projecten van het Nibud
Het Nibud heeft verschillende projecten op het gebied van wonen en verduurzamen. Zo adviseren we de overheid over de financieringslastpercentages. Op basis van die percentages wordt de norm voor de maximale hypotheeklast bepaald.
We bieden ook een huurtool aan die inzicht geeft in welke huur een huurder kan betalen. Woningcorporaties kunnen deze tool inzetten om kosten aan betalingsachterstanden en eventuele huisuitzettingen te voorkomen.
Vanaf 2024 hangt de hoogte van de maximale hypotheek af van het energielabel van de woning. Kopers van energiezuinige woningen hebben lagere energiekosten en kunnen hierdoor een hogere hypotheek krijgen.
Huurders die moeilijk rondkomen lopen risico op financiële, sociale en gezondheidsproblemen. De meest kwetsbare huurders hebben weinig bestedingsruimte.
Uit berekeningen van het Nibud blijkt dat verhoging van de huurtoeslag en de algemene heffingskorting effectiever is dan de kabinetsplannen.
Wat mensen zelf kunnen doen
Aankloppen bij instanties. Kun je door de hoge woonlasten en energiekosten rekeningen niet meer betalen? Het is dan belangrijk om op tijd aan te kloppen bij je verhuurder, de bank, de energieleverancier of de gemeente. Je kunt mogelijk afspraken maken over een betaalregeling. Lees meer over schuldregelingen.
Bepalen hoeveel je kunt betalen. Ben je benieuwd of je een bepaalde huur of hypotheek kunt betalen? Met het Persoonlijk Budgetadvies van het Nibud krijg je inzicht in hoeveel geld je overhoudt. Hou rekening met de huur, energiekosten, eventuele servicekosten en lokale lasten die je moet betalen.
Onderzoeken hoe je kunt verduurzamen. Zeker met de huidige energieprijzen kan het verduurzamen van je huis al in relatief korte periode winstgevend zijn. Vaak ga je na een verduurzamende verbouwing namelijk een stuk minder energiekosten betalen. Bekijk de isolatietips van Milieu Centraal.
