Direct naar content

Voldoende inkomen

Voldoende inkomen

Het leven is kostbaar, het Nibud weet hoe kostbaar. Veel huishoudens moeten leven van een inkomen dat zo laag is dat ze elke maand geld tekortkomen. Kleine tegenslagen kunnen grote financiële problemen veroorzaken, omdat zij vrijwel geen buffer hebben. Wij trekken aan de bel als we zien dat (meer) mensen moeite hebben met rondkomen.

Bestaanszekerheid
  • Relevantie

    Elk huishouden moet zonder problemen de minimale uitgaven kunnen doen. Voldoende inkomen is daarom belangrijk. Het zorgt ervoor dat iedereen op een volwaardige manier kan deelnemen aan onze samenleving.

  • Actualiteit

    Zonder extra toeslagen is een uitkering of een minimumloon niet voldoende om in je basisbehoeften te voorzien. In 2023 adviseerde de Commissie sociaal minimum om het sociaal minimum niet alleen te verhogen, maar ook om het systeem van inkomensondersteuning eenvoudiger en toegankelijker te maken.

  • Focus

    Zelfs met extra inkomen vanuit landelijke toeslagen, zoals zorg- en huurtoeslag, lukt het niet alle huishoudens om rond te komen. Deze afhankelijkheid van toeslagen moet omlaag.

Feiten en cijfers

  • 390.000
    mensen moesten in 2023 rondkomen van een bijstandsuitkering
    [Bron: CBS, 2024]
  • Nederlandse huishoudens is financieel kwetsbaar of ongezond
    [Bron: Deloitte, 2023]
  • 3.1%
    van de Nederlanders leeft in armoede

De basis op orde

We willen dat ieder huishouden voldoende financiële middelen heeft of kan verkrijgen om een menswaardig bestaan te hebben. Iedereen heeft recht op bestaanszekerheid en daarvoor moet de financiële basis op orde zijn. Dit betekent niet alleen voldoende inkomen voor basisbehoeften als een huis en voedsel, maar ook ruimte voor sociale activiteiten.

Er zijn landelijke toeslagen, zoals zorg- en huurtoeslag, en gemeentelijke tegemoetkomingen. Deze laatste verschillen per gemeente. Wat wij willen is dat de uitkeringen en lonen genoeg zijn om in alle basisbehoeften te voorzien. De gemeentelijke tegemoetkomingen zijn dan voor bijzondere gevallen of als een extra aanvulling. Dat bedoelen we met ‘de basis op orde’, dat je zonder gemeentelijke ondersteuning al goed kan rondkomen en dat gemeenten alleen aanvullen waar nodig (bij gevallen die tussen wal en schip dreigen te vallen).

Bij het Nibud zien we al langere tijd dat een aantal groepen structureel geld tekortkomt. Te veel huishoudens kunnen rekeningen niet meer betalen en niet volwaardig meedoen in de samenleving. Soms worden huishoudens door hun financiële situatie gedwongen om noodzakelijke zorg te mijden. Deze mensen hebben geen basis onder hun bestaan en zijn sterk afhankelijk van (vaak tijdelijke) regelingen die ondersteunen bij bestaanszekerheid.

Complexiteit systeem

Niet ieder huishouden maakt optimaal gebruik van deze noodzakelijke regelingen. Landelijke en lokale overheden hebben moeite om mensen te bereiken die recht hebben op dergelijke ondersteuning. Een deel kiest er bewust voor om inkomensondersteuning te mijden, uit angst om achteraf te moeten terugbetalen.

In eerste instantie moet werken lonen, nu en in de toekomst. Als je dan ondersteuning nodig hebt (landelijk of lokaal), is op het moment het systeem te complex. Mensen begrijpen niet altijd waar ze recht op hebben of hoe ze het moeten aanvragen. We vinden het belangrijk dat mensen minder afhankelijk zijn van toeslagen. Dat geeft rust en meer stabiliteit in het inkomen.

Het Nibud pleit voor

  • Verhogen sociaal minimum en het minimumloon

    We willen dat mensen voldoende inkomen hebben. Het inkomen moet genoeg zijn om van te kunnen leven.

  • Eenvoudiger toeslagenstelsel

    Nieuwe regelingen en toeslagen moet het huishoudens juist makkelijker maken om rond te maken, niet lastiger.

  • Verlagen niet-gebruik

    De overheid moet zorgen voor een voorspelbaar en toegankelijk stelsel van inkomensondersteuning. Bij deze regelingen moet worden uitgegaan van vertrouwen en huishoudens moeten weten waar ze recht op hebben.

Actuele ontwikkelingen

  • Lagere toeslagen in 2025? Maatregelen kabinet kunnen de oorzaak zijn

    nieuwsbericht

    Het kabinet heeft maatregelen genomen om te voorkomen dat mensen te hoge toeslag(en) ontvangen die zij later moeten terugbetalen. Eén van die maatregelen is het anders inschatten van het inkomen. Inkomens kunnen jaarlijks stijgen. Gaat …

    Gepubliceerd op:
  • Grotere rol gemeenten in minimabeleid heeft ongelijkheid tot gevolg

    persbericht

    De grotere rol die gemeenten hebben gekregen in het gemeentelijk minimabeleid heeft onbedoeld ongelijkheid in de inkomensondersteuning van mensen op of rond het sociaal minimum tot gevolg. Dat blijkt uit onderzoek van het Nibud.

    Gepubliceerd op:
  • Forse daling koopkracht in Caribisch Nederland

    nieuwsbericht

    In 2025 zal de koopkracht in de drie Nederlandse gemeenten van Caribisch Nederland fors dalen. Dit komt door de afschaffing van tijdelijke beleidsmaatregelen en het uitstel van elementen uit het belastingplan BES 2025.

    Gepubliceerd op:

Onze projecten

Het Nibud werkt aan verschillende projecten rondom dit thema. Zo doen we regelmatig onderzoek voor gemeenten naar de bestedingsruimte van de minima in hun gemeente. In oktober 2024 publiceerden we samen met CBS en SCP een nieuwe manier om de armoedegrens te meten. En eind 2024 zijn we gestart met een traject met Caribisch Nederland, waar we ons gaan concentreren op voorlichting en deskundigheidsbevordering.

Onze onderzoeksrapporten

Samenwerken?