Direct naar content

Jongeren en hun geld

Jongeren en hun geld

Op de dag dat jongeren 18 jaar worden, zijn ze voor de wet financieel zelfstandig. Bij de meeste jongeren verloopt dat zonder al te veel gedoe. Maar er zijn ook veel jongeren voor wie financieel zelfstandig worden een enorm grote stap is. Voor hen is ondersteuning noodzakelijk, om geldproblemen te voorkomen.

  • Relevantie

    Jongeren moeten kunnen opgroeien zonder financiële problemen en met dezelfde financiële kansen. Financiële problemen belemmeren het welzijn van jongeren en jongvolwassenen.

  • Actualiteit

    We zien dat veel jongeren op hun 18e nog niet financieel redzaam zijn, terwijl ze voor de wet wel financieel zelfstandig zijn. Vanaf die leeftijd nemen schulden toe. Jongeren zonder vangnet zijn extra kwetsbaar.

  • Onze focus

    We willen schulden bij jongeren voorkomen en verminderen. Ze moeten zich financiële vaardigheden kunnen aanleren en de kansen op geldproblemen moeten kleiner worden.

Feiten en cijfers

  • 55%
    van de scholieren komt soms of regelmatig geld tekort.
    [Bron: Nibud (2020)]
  • 70%
    toename van het aantal jongeren onder de 24 jaar met schulden in de afgelopen vijf jaar.
  • één op de drie mbo'ers laat meer dan €1.000 per jaar liggen doordat ze geen zorgtoeslag aanvragen.
    [Bron: Nibud (2021)]

Ingrijpende veranderingen

Vanaf hun 18e kunnen jongvolwassenen (18-27 jaar) onafhankelijk van hun ouders of verzorgers abonnementen en contracten afsluiten, geld lenen, studiefinanciering regelen en toeslagen aanvragen. Van de ene op de andere dag hebben alleen zijzelf nog toegang tot hun bank- en spaarrekeningen en kunnen ze in de vorm van rood staan en creditcards over meer geld beschikken dan ze daadwerkelijk hebben.

Niet iedere jongere (12-18 jaar) heeft omgaan met geld vanzelfsprekend meegekregen, hulp is niet altijd dichtbij en informatie over geldzaken is voor sommige jongeren lastig te begrijpen. Dat maakt ze kwetsbaar. Ook hebben jongeren en jongvolwassenen vaker wisselende inkomsten en minder vaak een vast contract.

Jongeren en jongvolwassenen zijn gevoelig voor verleidingen. Op social media is bijvoorbeeld veel positieve aandacht voor ‘snel geld maken’ met cryptomunten. Jongeren stappen vaker dan eerst in deze vorm van beleggen, zonder voldoende kennis van zaken.

Het Nibud pleit voor

  • Structurele educatie

    Financiële educatie moet structureel deel uitmaken van het onderwijscurriculum, zodat jongeren onafhankelijk van hun thuissituatie met voldoende bagage hun financiële zelfstandigheid tegemoet gaan.

  • Minder complexe systemen

    Het regelen van studiefinanciering, toeslagen en het doen van belastingaangifte is lastig voor veel jongeren en jongvolwassenen. Vereenvoudigde systemen kunnen financiële problemen voorkomen.

  • Bevordering financiële redzaamheid

    We zien dat jongeren langer thuis blijven wonen. Ook dan is het belangrijk dat ze financieel steeds redzamer worden. Hier ligt voor ouders een mooie kans om de financiële zelfstandigheid van hun kind verder te bevorderen.

Nibud-leerdoelen en -competenties

Om op je 18e jaar financieel zelfstandig te zijn, heb je kennis en vaardigheden nodig. Het Nibud biedt sinds 2008 competenties en leerdoelen en actualiseert die elke 5 jaar. Dat doen we op basis van eigen onderzoek naar financieel gedrag van jongeren, literatuuronderzoek en inzichten uit het professionele werkveld.

De Nibud-leerdoelen en – competenties vormen de basis voor financiële educatie en opvoeding, en zijn verdeeld naar vier hoofdthema´s:

  1. Voldoende inkomsten verwerven
  2. Geldzaken organiseren
  3. Verantwoord besteden
  4. Voorbereid zijn op (on)voorziene gebeurtenissen

De Nibud-leerdoelen zijn voor verschillende leeftijden uitgewerkt: 6 /m 8 jaar, 9 t/m 11 jaar, 12 t/m 14 jaar en 15 t/m 17 jaar.

Actuele ontwikkelingen

  • Nibud lanceert financiële quickscan voor inzicht in financieel gedrag jongeren

    nieuwsbericht

    Mbo-docenten kunnen de quickscan gebruiken in lessen over geld. Zo komen ze er snel achter in welke mate hun studenten financieel redzaam zijn en welk effect hun lessen daarop hebben.

    Gepubliceerd op:
  • a.s.r. en Nibud introduceren quickscan Financiële redzaamheid voor mbo-studenten

    nieuwsbericht

    Tijdens de Week van het geld 2024 introduceren a.s.r. en het Nibud speciaal voor mbo-studenten de Nibud Quickscan Financiële redzaamheid. Deze quickscan biedt studenten inzicht in hun persoonlijke financiële redzaamheid.

    Gepubliceerd op:
  • Nibud en Wijzer in geldzaken lanceren Programma Financiële educatie voor mbo-docenten

    nieuwsbericht

    97 procent van de mbo-docenten vindt het belangrijk om aandacht te geven aan financiële educatie. Om hen daarbij te helpen heeft het Nibud in opdracht van Wijzer in geldzaken het online Programma Financiële educatie ontwikkeld.

    Gepubliceerd op:
  • Jongvolwassene richt zich financieel vooral op de korte termijn

    nieuwsbericht

    Jongvolwassenen (18-27 jaar) zitten meer dan gemiddeld in een kwetsbare financiële situatie. Bijna 40 procent geeft aan dat ze maandelijks moeilijk rondkomen.

    Gepubliceerd op:
  • Financieel opvoeden, hoe dan?

    blog

    Elk kwartaal bespreekt één van onze wetenschappers een onderwerp waar hij of zij de afgelopen maanden veel mee bezig is geweest. In dit blog: Annette Groen over financiële opvoeding in een digitale wereld.

    Gepubliceerd op:
  • Geactualiseerde Nibud-leerdoelen en -competenties nu beschikbaar

    nieuwsbericht

    De Nibud-leerdoelen en -competenties vormen het fundament voor financiële educatie en financiële opvoeding. Voor deze update hebben we de veiligheid rondom de digitalisering van het geldverkeer meegenomen.

    Gepubliceerd op:

Projecten van het Nibud

Veel van onze projecten richten zich op het cruciale moment dat jongeren 18 jaar worden. Een moment waarop ze goed moeten worden voorbereid. Daarvoor hebben we bijvoorbeeld het Geldplan Bijna 18 en de Geldwijzer Bijna 18. Scholieren tot 18 jaar kunnen terecht op scholieren.nibud.nl, waar ze veel informatie vinden over geldzaken, bijbaantjes en omgaan met geld.

We doen onderzoek onder kinderen, scholieren en studenten. Die onderzoeken voeren we met regelmaat uit, zodat we resultaten met elkaar kunnen vergelijken. Onze inzichten gebruiken we onder andere voor de doorontwikkeling van de Nibud-leerdoelen (voor kinderen van 6 tot 18 jaar).

Onze onderzoeksrapporten

Wat kunnen jongeren en ouders zelf doen?

  • Een goede financiële opvoeding. Goede financiële opvoeding tijdens de kinderjaren zorgt voor een goede basis voor financiële zelfstandigheid na de 18e. De Financiële opvoedtest kan je helpen bij lastige dilemma’s. Vraag hulp als je financiële opvoeding lastig vindt.
  • Voorbereiden op 18 worden. Ouders kunnen hun kinderen het beste op tijd voorbereiden op hun 18e jaar. De 18e verjaardag is daarvoor eigenlijk al te laat. Een goede manier om voor te bereiden is het Geldplan Bijna 18.
  • Oefen met zelfstandigheid. Een andere goede manier om je voor te bereiden is door vóór je 18e al zelf ‘volwassenzaken’ te regelen. Bijvoorbeeld door een DigiD, ID-kaart en zorgtoeslag aan te vragen. Zo ontwikkel je vaardigheden die rond je 18e (en daarna) noodzakelijk voor je zijn. Dan kan via Doe je digiding!

Samenwerken op dit onderwerp?