Op de dag dat jongeren 18 jaar worden, zijn ze voor de wet financieel zelfstandig. Bij de meeste jongeren verloopt dat zonder al te veel gedoe. Maar er zijn ook veel jongeren voor wie financieel zelfstandig worden een enorm grote stap is. Voor hen is ondersteuning noodzakelijk, om geldproblemen te voorkomen.
Relevantie
Jongeren moeten kunnen opgroeien zonder financiële problemen en met dezelfde financiële kansen. Financiële problemen belemmeren het welzijn van jongeren en jongvolwassenen.
Actualiteit
We zien dat veel jongeren op hun 18e nog niet financieel redzaam zijn, terwijl ze voor de wet wel financieel zelfstandig zijn. Vanaf die leeftijd nemen schulden toe. Jongeren zonder vangnet zijn extra kwetsbaar.
Onze focus
We willen schulden bij jongeren voorkomen en verminderen. Ze moeten zich financiële vaardigheden kunnen aanleren en de kansen op geldproblemen moeten kleiner worden.
Feiten en cijfers
55%
van de scholieren komt soms of regelmatig geld tekort.
Vanaf hun 18e kunnen jongvolwassenen (18-27 jaar) onafhankelijk van hun ouders of verzorgers abonnementen en contracten afsluiten, geld lenen, studiefinanciering regelen en toeslagen aanvragen. Van de ene op de andere dag hebben alleen zijzelf nog toegang tot hun bank- en spaarrekeningen en kunnen ze in de vorm van rood staan en creditcards over meer geld beschikken dan ze daadwerkelijk hebben.
Niet iedere jongere (12-18 jaar) heeft omgaan met geld vanzelfsprekend meegekregen, hulp is niet altijd dichtbij en informatie over geldzaken is voor sommige jongeren lastig te begrijpen. Dat maakt ze kwetsbaar. Ook hebben jongeren en jongvolwassenen vaker wisselende inkomsten en minder vaak een vast contract.
Jongeren en jongvolwassenen zijn gevoelig voor verleidingen. Op social media is bijvoorbeeld veel positieve aandacht voor ‘snel geld maken’ met cryptomunten. Jongeren stappen vaker dan eerst in deze vorm van beleggen, zonder voldoende kennis van zaken.
Het Nibud pleit voor
Structurele educatie
Financiële educatie moet structureel deel uitmaken van het onderwijscurriculum, zodat jongeren onafhankelijk van hun thuissituatie met voldoende bagage hun financiële zelfstandigheid tegemoet gaan.
Minder complexe systemen
Het regelen van studiefinanciering, toeslagen en het doen van belastingaangifte is lastig voor veel jongeren en jongvolwassenen. Vereenvoudigde systemen kunnen financiële problemen voorkomen.
Bevordering financiële redzaamheid
We zien dat jongeren langer thuis blijven wonen. Ook dan is het belangrijk dat ze financieel steeds redzamer worden. Hier ligt voor ouders een mooie kans om de financiële zelfstandigheid van hun kind verder te bevorderen.
Nibud-leerdoelen en -competenties
Om op je 18e jaar financieel zelfstandig te zijn, heb je kennis en vaardigheden nodig. Het Nibud biedt sinds 2008 competenties en leerdoelen en actualiseert die elke 5 jaar. Dat doen we op basis van eigen onderzoek naar financieel gedrag van jongeren, literatuuronderzoek en inzichten uit het professionele werkveld.
De Nibud-leerdoelen en – competenties vormen de basis voor financiële educatie en opvoeding, en zijn verdeeld naar vier hoofdthema´s:
Voldoende inkomsten verwerven
Geldzaken organiseren
Verantwoord besteden
Voorbereid zijn op (on)voorziene gebeurtenissen
De Nibud-leerdoelen zijn voor verschillende leeftijden uitgewerkt: 6 /m 8 jaar, 9 t/m 11 jaar, 12 t/m 14 jaar en 15 t/m 17 jaar.
Jongvolwassenen (18-27 jaar) zitten meer dan gemiddeld in een kwetsbare financiële situatie. Bijna 40 procent geeft aan dat ze maandelijks moeilijk rondkomen.
Elk kwartaal bespreekt één van onze wetenschappers een onderwerp waar hij of zij de afgelopen maanden veel mee bezig is geweest. In dit blog: Annette Groen over financiële opvoeding in een digitale wereld.
De Nibud-leerdoelen en -competenties vormen het fundament voor financiële educatie en financiële opvoeding. Voor deze update hebben we de veiligheid rondom de digitalisering van het geldverkeer meegenomen.
In 5 jaar tijd is het percentage kinderen dat hun zakgeld digitaal krijgt, fors gestegen. Dat blijkt uit het onderzoek Financiële opvoeding 2023 van het Nibud en Rabobank.
Zelfstandig wonende Amsterdamse jongeren in de bijstand, mbo’ers en jongeren met een minimumloon komen ondanks alle aanvullende regelingen, maandelijks honderden euro’s te kort.
Hoe doe je dat eigenlijk, de financiële opvoeding? Dat wordt besproken tijdens de workshop Ik krijg nóóóóit wat!, waarin thema’s als zakgeld, sparen, keuzes maken en (online) veiligheid spelenderwijs aan bod komen.
Het doel van ANGLE is om de financiële geletterdheid onder jongeren te vergroten, zodat zij in staat zijn om tijdens hun leven gezonde financiële beslissingen te nemen.
Afgelopen jaar heeft laten zien hoe belangrijk het is om te kijken naar wat mensen kúnnen betalen. Uitgaven kunnen niet oneindig doorstijgen. Daardoor kwamen in 2022 heel veel huishoudens in de problemen.
Op dit moment gelden voor achteraf betalen niet dezelfde regels als voor andere leningen en kredieten. Dat maakt de kans groot dat mensen meer op afbetaling kopen dan zij (achteraf) kunnen betalen.
In de nieuwe Gesprekshandreiking staat welke signalen bij jongeren kunnen duiden op geldproblemen, hoe docenten het gesprek aan kunnen gaan en hoe zij kunnen doorverwijzen naar hulp.
Het Nibud zou graag zien dat de aanvullende beurs beter aansluit bij wat ouders redelijkerwijs kunnen bijdragen aan de studie van hun kinderen.
Gepubliceerd op:
Invoering basisbeurs voor alle studenten in hoger onderwijs
Update
Het kabinet wil in het studiejaar 2023-2024 de basisbeurs opnieuw invoeren voor alle studenten in het hoger onderwijs. Het kabinet heeft diverse alternatieven: in de voorkeursvariant gaat het om een bedrag van 255 euro per maand voor uitwonende studenten en 91 euro per maand voor studenten die thuis wonen. Wordt de opleiding binnen 10 jaar afgerond, dan wordt de basisbeurs omgezet van een lening in een gift.
Gepubliceerd op:
Veel Nederlanders denken dat cash geld gaat verdwijnen
Update
Meer dan de helft van de Nederlanders verwacht tegen 2030 bijna nergens meer met contant geld te kunnen afrekenen. Maar de meeste mensen moeten er (nog) niet aan denken, blijkt uit een onderzoek van online bank Knab. Het aantal consumenten dat nog munten en briefpapier in zijn portemonnee heeft, daalt al jaren gestaag.
Gepubliceerd op:
Basisbeurs voor studenten keert terug
Update
De basisbeurs komt terug voor alle studenten, schrijven de coalitiepartijen in het coalitieakkoord. Ook komt er een “inkomensafhankelijke aanvullende beurs”. Het huidige sociale leenstelsel, waarbij de studenten hun beurs moeten terugbetalen, wordt afgeschaft. (ANP)
Door de combinatie van onwetendheid over aangifte, toeslag en het moeilijke studiefinancieringsstelsel lopen veel Mbo- studenten geld mis waar zij recht op hebben.
Gepubliceerd op:
Kwart jongeren bezit cryptomunt
Update
Ruim een kwart van de jongeren tussen 18 en 30 jaar heeft cryptomunten, blijkt uit onderzoek van het Nibud en de Rabobank. Op social media en vanuit influencers krijgt ‘snel geld maken’ met crypto en bitcoins veel aandacht. Jongeren vinden het beleggen in cryptomunten risicovoller dan een traditionele belegging.
Uit onderzoek van het Nibud en de Rabobank blijkt dat een groeiende groep jongeren belegt om vermogen op te bouwen.
Gepubliceerd op:
Jongeren blijven steeds langer thuis wonen
Update
Nederlandse jongeren gaan steeds later op zichzelf wonen. Ze gaan nu gemiddeld uit huis als ze 24 zijn. Dat meldt Eurostat. Jongeren blijven ook tijdens hun studententijd steeds vaker thuis wonen. Studeren betekent dus steeds minder vaak dat jongeren het ouderlijk huis verlaten. De leeftijd waarop jongeren in Nederland op zichzelf gaan wonen is in coronajaar 2020 opgelopen van 23 jaar naar 24 jaar en vier maanden.
Sinds de invoering van het leenstelsel zijn studenten steeds meer financieel afhankelijk geworden van hun ouders. Studenten krijgen steeds meer en hogere ouderlijke bijdragen en worden later financieel zelfstandig dan vroeger
Verhoog de bijstand en het minimumjeugdloon en zorg voor een systeem van inkomensondersteuning dat toegesneden is op de huidige samenleving. De huidige inkomensondersteuningsmaatregelen zijn niet geschikt voor de maatschappij van nu. Het lukt de meeste gemeenten onvoldoende om alle inwoners financieel gezien voldoende te ondersteunen.
Financiële educatie moet een structureel deel uitmaken van de lessen op school. Dat staat in een brief die de vaste Kamercommissie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap deze week ontving van het Consortium Financiële Educatie. Het Nibud maakt deel uit van dit consortium.
Gepubliceerd op:
Projecten van het Nibud
Veel van onze projecten richten zich op het cruciale moment dat jongeren 18 jaar worden. Een moment waarop ze goed moeten worden voorbereid. Daarvoor hebben we bijvoorbeeld het Geldplan Bijna 18 en de Geldwijzer Bijna 18. Scholieren tot 18 jaar kunnen terecht op scholieren.nibud.nl, waar ze veel informatie vinden over geldzaken, bijbaantjes en omgaan met geld.
We doen onderzoek onder kinderen, scholieren en studenten. Die onderzoeken voeren we met regelmaat uit, zodat we resultaten met elkaar kunnen vergelijken. Onze inzichten gebruiken we onder andere voor de doorontwikkeling van de Nibud-leerdoelen (voor kinderen van 6 tot 18 jaar).
In een wereld waarin digitale technologie belangrijk is, verandert ook de manier waarop ouders hun kinderen (moeten) leren omgaan met geld. Hoe gaan ouders en kinderen in deze digitale wereld om met geld en financiële opvoeding?
Het Nibud volgde drie jaar lang samen met de Universiteit Leiden mbo-jongeren die in het laatste jaar van hun opleiding zaten.
Wat kunnen jongeren en ouders zelf doen?
Een goede financiële opvoeding. Goede financiële opvoeding tijdens de kinderjaren zorgt voor een goede basis voor financiële zelfstandigheid na de 18e. De Financiële opvoedtest kan je helpen bij lastige dilemma’s. Vraag hulp als je financiële opvoeding lastig vindt.
Voorbereiden op 18 worden. Ouders kunnen hun kinderen het beste op tijd voorbereiden op hun 18e jaar. De 18e verjaardag is daarvoor eigenlijk al te laat. Een goede manier om voor te bereiden is het Geldplan Bijna 18.
Oefen met zelfstandigheid. Een andere goede manier om je voor te bereiden is door vóór je 18e al zelf ‘volwassenzaken’ te regelen. Bijvoorbeeld door een DigiD, ID-kaart en zorgtoeslag aan te vragen. Zo ontwikkel je vaardigheden die rond je 18e (en daarna) noodzakelijk voor je zijn. Dan kan via Doe je digiding!
