Direct naar content

Inkomensondersteuning door de overheid

Inkomensondersteuning door de overheid

Voor veel huishoudens is hun inkomen uit werk of uitkering niet genoeg om van rond te komen. Zonder toeslagen, heffingskortingen en aanvullingen van de gemeente zouden ze niet al hun rekeningen kunnen betalen. Helaas is het voor veel huishoudens niet eenvoudig om de inkomensondersteuning te krijgen.

  • Relevantie

    Er is een grote groep mensen met een laag inkomen die voor het rondkomen afhankelijk is van extra ondersteuning, naast hun inkomen uit werk of uitkering.

  • Actualiteit

    Veel mensen weten niet dat ze recht hebben op inkomensondersteuning, of zijn terughoudend om het aan te vragen door alle verschillende loketten, formulieren en regels. Daarnaast is er angst om veel geld terug te moeten betalen.

  • Onze focus

    Mensen moeten weten dat er regelingen zijn en weten waar ze recht op hebben. Overheden moeten zorgen dat het geld terechtkomt bij de juiste mensen en de ondersteuning eenvoudig maken.

Feiten en cijfers

  • 400.000
    mensen moesten eind 2021 rondkomen van een bijstandsuitkering.
    [Bron: CBS (2021)]
  • 30%
    van de mensen met een wisselend inkomen weet niet of ze recht hebben op toeslagen.
    [Bron: Nibud (2019)]
  • één op de drie huishoudens met een toeslagenschuld moet meer dan €500 terugbetalen.

Krijgen waar je recht op hebt

Een hoop mensen weten niet of ze recht hebben op inkomensondersteuning. Voor mensen die wel weten waar ze recht op hebben, is het vaak ingewikkeld om toeslagen aan te vragen. En landelijke en lokale overheden hebben moeite om mensen te bereiken die er recht hebben op ondersteuning. Hierdoor krijgt niet iedereen waar hij of zij recht op heeft.

Toeslagen worden als voorschot verleend en naderhand definitief toegekend op basis van het inmiddels vastgestelde inkomen. Bij bijna de helft van de aanvragen blijkt achteraf een correctie noodzakelijk. Dat zorgt voor angst om grote bedragen terug te moeten betalen en terughoudendheid bij het aanvragen van toeslagen. Een wisselend inkomen maakt het nog complexer.

Het Nibud pleit voor

  • Eenvoudige regelingen

    We willen een zo eenvoudig mogelijk stelsel van inkomensondersteuningsregelingen. Daarbij hoort ook een eenduidig en eenvoudig gebruik van termen bij de verschillende loketten.

  • Minder regelingen

    Er moeten minder regelingen komen, zodat er geen oerwoud aan tegemoetkomingen en toeslagen bestaat. De regelingen die over blijven moeten goed te gebruiken zijn door de mensen die ze nodig hebben.

  • Terugdringen niet-gebruik

    We willen dat het niet-gebruik van toeslagen en regelingen zoveel mogelijk teruggedrongen wordt. Uitvoerende organisaties moeten weten wie er recht heeft op de regelingen en hoe ze die mensen kunnen bereiken.

Actuele ontwikkelingen

  • Commissie sociaal minimum adviseert landelijke aanpak bestaanszekerheid

    nieuwsbericht

    De financiële bestaanszekerheid van een grote groep Nederlanders staat op dit moment onder druk. De overheid moet volgens de commissie zorgen voor voldoende inkomen en voor een voorspelbaar en toegankelijk stelsel.

    Gepubliceerd op:
  • Nibud: Verdwijnen energietoeslag aderlating voor laagste inkomens

    persbericht

    De meeste Nederlanders hebben volgend jaar meer te besteden dan dit jaar. Het verdwijnen van de energietoeslag betekent echter een koopkrachtdaling voor de huishoudens met de laagste inkomens.

    Gepubliceerd op:
  • Nibud-onderzoekers aan de slag met sociaal minimum in Caribisch Nederland

    blog

    Onderzoekers van het Nibud vertrekken naar Caribisch Nederland om onderzoek te doen naar het sociaal minimum op de eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.

    Gepubliceerd op:
  • Nibud: 2023 wordt financieel gezien bijkomen van de klap van 2022

    persbericht

    Het omvangrijke compensatiepakket van de overheid zorgt ervoor dat veel huishoudens er dit jaar op vooruitgaan ten opzichte van 2022.

    Gepubliceerd op:
  • Nieuwjaarsboodschap: ook in 2023 focus houden op wat mensen kúnnen betalen

    blog

    Afgelopen jaar heeft laten zien hoe belangrijk het is om te kijken naar wat mensen kúnnen betalen. Uitgaven kunnen niet oneindig doorstijgen. Daardoor kwamen in 2022 heel veel huishoudens in de problemen.

    Gepubliceerd op:
  • Nibud: goed dat prijsplafond energie is verruimd

    nieuwsbericht

    Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: ‘Het is goed dat er eindelijk duidelijkheid is over het prijsplafond. Tegelijkertijd lost dit lang niet voor iedereen de problemen op.’

    Gepubliceerd op:

Projecten van het Nibud

Het Nibud doet verschillende dingen op het gebied van inkomensondersteuning. We hebben bijvoorbeeld de tool BerekenUwRecht ontwikkeld waarmee mensen, na het invullen van wat gegevens, kunnen zien op welke tegemoetkomingen ze recht hebben en waar ze die kunnen aanvragen.

We kunnen speciaal voor een gemeente onderzoek doen naar de bekendheid en het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen. Door onze rapportage krijgt een gemeente zicht op de bekendheid en het gebruik van regelingen en waarom ze regelingen niet aanvragen. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op.

Met onze minimabeleidsadviezen (voorheen minima-effectrapportages) onderzoeken we of het sociaal (minima)beleid van een gemeente het gewenste effect heeft. Een minimabeleidsadvies geeft inzicht in de koopkracht van de inwoners met een laag inkomen of extra zorgkosten. In een rapport geven we een onafhankelijk advies over de effecten van het sociaal beleid van de gemeente. Op basis hiervan kunnen gemeenten hun beleid aanpassen.

Onze onderzoeksrapporten

Wat mensen zelf kunnen doen

  • Vraag aan waar je recht op hebt. Met een laag inkomen heb je mogelijk recht op inkomenssteun vanuit de Rijksoverheid of je gemeente. Bijvoorbeeld toeslagen, bijstand of kwijtschelding van belastingen. Op BerekenUwRecht.nl kun je zien waar je recht op hebt en waar je de ondersteuning kunt aanvragen.
  • Veranderingen doorgeven. Geef veranderingen in je inkomen zo snel mogelijk door aan de Belastingdienst. Zo voorkom je dat je achteraf veel geld moet terugbetalen. Hier geef je wijzigingen door.
  • Check de koopkrachtberekeningen. Hou ieder jaar de koopkrachtberekeningen van het Nibud in de gaten. We laten zien wat er financieel gezien verandert aan het inkomen en aan de uitgavenkant. Bekijk wat dit betekent voor jouw financiële situatie. Een handige tool daarvoor is de Koopkrachtberekenaar.

Samenwerken op dit onderwerp?