HomeDossiersInkomensondersteuning door de overheid
Inkomensondersteuning door de overheid
Inkomensondersteuning door de overheid
Voor veel huishoudens is hun inkomen uit werk of uitkering niet genoeg om van rond te komen. Zonder toeslagen, heffingskortingen en aanvullingen van de gemeente zouden ze niet al hun rekeningen kunnen betalen. Helaas is het voor veel huishoudens niet eenvoudig om de inkomensondersteuning te krijgen.
Relevantie
Er is een grote groep mensen met een laag inkomen die voor het rondkomen afhankelijk is van extra ondersteuning, naast hun inkomen uit werk of uitkering.
Actualiteit
Veel mensen weten niet dat ze recht hebben op inkomensondersteuning, of zijn terughoudend om het aan te vragen door alle verschillende loketten, formulieren en regels. Daarnaast is er angst om veel geld terug te moeten betalen.
Onze focus
Mensen moeten weten dat er regelingen zijn en weten waar ze recht op hebben. Overheden moeten zorgen dat het geld terechtkomt bij de juiste mensen en de ondersteuning eenvoudig maken.
Feiten en cijfers
400.000
mensen moesten eind 2021 rondkomen van een bijstandsuitkering.
Een hoop mensen weten niet of ze recht hebben op inkomensondersteuning. Voor mensen die wel weten waar ze recht op hebben, is het vaak ingewikkeld om toeslagen aan te vragen. En landelijke en lokale overheden hebben moeite om mensen te bereiken die er recht hebben op ondersteuning. Hierdoor krijgt niet iedereen waar hij of zij recht op heeft.
Toeslagen worden als voorschot verleend en naderhand definitief toegekend op basis van het inmiddels vastgestelde inkomen. Bij bijna de helft van de aanvragen blijkt achteraf een correctie noodzakelijk. Dat zorgt voor angst om grote bedragen terug te moeten betalen en terughoudendheid bij het aanvragen van toeslagen. Een wisselend inkomen maakt het nog complexer.
Het Nibud pleit voor
Eenvoudige regelingen
We willen een zo eenvoudig mogelijk stelsel van inkomensondersteuningsregelingen. Daarbij hoort ook een eenduidig en eenvoudig gebruik van termen bij de verschillende loketten.
Minder regelingen
Er moeten minder regelingen komen, zodat er geen oerwoud aan tegemoetkomingen en toeslagen bestaat. De regelingen die over blijven moeten goed te gebruiken zijn door de mensen die ze nodig hebben.
Terugdringen niet-gebruik
We willen dat het niet-gebruik van toeslagen en regelingen zoveel mogelijk teruggedrongen wordt. Uitvoerende organisaties moeten weten wie er recht heeft op de regelingen en hoe ze die mensen kunnen bereiken.
De financiële bestaanszekerheid van een grote groep Nederlanders staat op dit moment onder druk. De overheid moet volgens de commissie zorgen voor voldoende inkomen en voor een voorspelbaar en toegankelijk stelsel.
De meeste Nederlanders hebben volgend jaar meer te besteden dan dit jaar. Het verdwijnen van de energietoeslag betekent echter een koopkrachtdaling voor de huishoudens met de laagste inkomens.
Onderzoekers van het Nibud vertrekken naar Caribisch Nederland om onderzoek te doen naar het sociaal minimum op de eilanden Bonaire, Sint-Eustatius en Saba.
Afgelopen jaar heeft laten zien hoe belangrijk het is om te kijken naar wat mensen kúnnen betalen. Uitgaven kunnen niet oneindig doorstijgen. Daardoor kwamen in 2022 heel veel huishoudens in de problemen.
Nibud-directeur Arjan Vliegenthart: ‘Het is goed dat er eindelijk duidelijkheid is over het prijsplafond. Tegelijkertijd lost dit lang niet voor iedereen de problemen op.’
Het helpt huishoudens om de begroting weer rond te maken en opgelopen betalingsachterstanden in te lopen.
De laagste inkomens gaan er het meeste op vooruit.
Ouders met een inkomen van 1,5 keer modaal hebben te weinig budget om aan de studie van hun uitwonende kinderen mee te betalen.
Gepubliceerd op:
Energietoeslag voor minima mogelijk nog dit jaar van 800 naar 1300 euro
Update
Het kabinet gaat op korte termijn met de gemeenten in gesprek om nog dit jaar iets extra’s te doen voor de koopkracht van mensen met een laag inkomen. Premier Rutte zei in de Tweede Kamer dat ze boven op de 800 euro die ze al kunnen krijgen vanwege de hoge energiekosten, er nog eens eenmalig 500 euro bij kunnen krijgen, meldt de NOS. Het Nibud liet eerder al weten dat het bedrag van 800 euro ontoereikend was.
Werknemers die tijdelijk meer loon – zoals een zomertoeslag – krijgen én toeslagen van de Belastingdienst ontvangen, moeten zo snel mogelijk hun nieuwe jaarloon doorgeven.
Gepubliceerd op:
Veel financieel kwetsbare ouderen maken geen gebruik van inkomensvoorzieningen
Update
Ouderen in een financieel kwetsbare positie maken niet altijd gebruik van inkomensvoorzieningen, terwijl ze daar wel recht op hebben. Wetten en regels zijn te ingewikkeld, de afstand tot de overheid is te groot of er is gebrek aan vertrouwen, blijkt uit onderzoek van de Nationale ombudsman. Dit sluit aan op Nibud-onderzoek, waaruit bleek dat een op de vijf huishoudens met een laag inkomen niet weet of zij wel of geen recht hebben op tegemoetkomingen, of dit (nog) niet hebben uitgezocht. Juist voor hen is het relevant om te weten of dat zo is.
Als de inflatie zo lang aanhoudt als DNB verwacht, zal het aantal huishoudens dat moeite heeft met rondkomen stijgen, verwacht het Nibud.
Gepubliceerd op:
Nibud: ‘Maak werk van energiecompensatie’
Update
Hoewel alle huishoudens er dit jaar in koopkracht op achteruitgaan, zijn de prijsstijgingen voor de laagste inkomens het meest nijpend. Daarom moeten gemeenten snel aan de slag met gerichte compensatie voor de hogere energierekening van de armste huishoudens, luidt de oproep van het Nibud.
Door de koopkrachtdalingen heeft iedereen tot wel tientallen euro’s minder in de maand te besteden. Vooral huishoudens zonder loonstijging kunnen te maken krijgen met een hoge koopkrachtdaling.
Verhoog de bijstand en het minimumjeugdloon en zorg voor een systeem van inkomensondersteuning dat toegesneden is op de huidige samenleving. De huidige inkomensondersteuningsmaatregelen zijn niet geschikt voor de maatschappij van nu. Het lukt de meeste gemeenten onvoldoende om alle inwoners financieel gezien voldoende te ondersteunen.
Toeslagenstelsel leidt tot financiële onzekerheid Nieuwsbericht | 12 november 2019 Het huidige toeslagenstelsel is zo ingewikkeld, dat het de financiële situatie van mensen juist onzekerder maakt. Dat blijkt uit beleidsonderzoek van het Ministerie van Financiën …
Ruim een kwart van de huishoudens weet niet of ze recht hebben op tegemoetkomingen zoals toeslagen. Er zijn twee miljoen flexwerkers tussen de 25 en 65 jaar die moeilijker rondkomen, minder sparen en minder vaak dan werkenden met een vast inkomen geld opzij zetten voor hun pensioen. De samenleving houdt momenteel onvoldoende rekening met de groeiende groep flexwerkers.
Gepubliceerd op:
Projecten van het Nibud
Het Nibud doet verschillende dingen op het gebied van inkomensondersteuning. We hebben bijvoorbeeld de tool BerekenUwRecht ontwikkeld waarmee mensen, na het invullen van wat gegevens, kunnen zien op welke tegemoetkomingen ze recht hebben en waar ze die kunnen aanvragen.
We kunnen speciaal voor een gemeente onderzoek doen naar de bekendheid en het gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen. Door onze rapportage krijgt een gemeente zicht op de bekendheid en het gebruik van regelingen en waarom ze regelingen niet aanvragen. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op.
Met onze minimabeleidsadviezen (voorheen minima-effectrapportages) onderzoeken we of het sociaal (minima)beleid van een gemeente het gewenste effect heeft. Een minimabeleidsadvies geeft inzicht in de koopkracht van de inwoners met een laag inkomen of extra zorgkosten. In een rapport geven we een onafhankelijk advies over de effecten van het sociaal beleid van de gemeente. Op basis hiervan kunnen gemeenten hun beleid aanpassen.
Uit berekeningen van het Nibud blijkt dat verhoging van de huurtoeslag en de algemene heffingskorting effectiever is dan de kabinetsplannen.
Wat mensen zelf kunnen doen
Vraag aan waar je recht op hebt. Met een laag inkomen heb je mogelijk recht op inkomenssteun vanuit de Rijksoverheid of je gemeente. Bijvoorbeeld toeslagen, bijstand of kwijtschelding van belastingen. Op BerekenUwRecht.nl kun je zien waar je recht op hebt en waar je de ondersteuning kunt aanvragen.
Veranderingen doorgeven. Geef veranderingen in je inkomen zo snel mogelijk door aan de Belastingdienst. Zo voorkom je dat je achteraf veel geld moet terugbetalen. Hier geef je wijzigingen door.
Check de koopkrachtberekeningen. Hou ieder jaar de koopkrachtberekeningen van het Nibud in de gaten. We laten zien wat er financieel gezien verandert aan het inkomen en aan de uitgavenkant. Bekijk wat dit betekent voor jouw financiële situatie. Een handige tool daarvoor is de Koopkrachtberekenaar.
