Direct naar content

Financiële weerbaarheid

Financiële weerbaarheid

Iedereen krijgt te maken met veranderingen in het leven die ook financiële gevolgen hebben. Het Nibud wil dat mensen financieel tegen een stootje kunnen, maar ook dat ze beschermd worden tegen financieel onverstandige keuzes. Of het nu gaat om leren met geld omgaan als je jong bent, sparen voor later of het kunnen opvangen van een tegenslag, het Nibud vindt het belangrijk dat mensen financieel weerbaar zijn.

  • Relevantie

    Het waarborgen van de bestaanszekerheid van huishoudens met lage inkomens is belangrijk. Het zorgt ervoor dat iedereen op een volwaardige manier kan deelnemen aan onze samenleving.

  • Actualiteit

    De energiecrisis en hoge inflatie van de afgelopen jaren laten zien dat het veel mensen niet goed lukt om hun hoofd boven water te houden. Het (minimum)inkomen en de bijstand blijken voor een grote groep mensen ontoereikend en ook middeninkomens komen regelmatig in de problemen.

  • Onze focus

    We willen dat ieder huishouden voldoende financiële middelen heeft of kan verkrijgen om een menswaardig bestaan te hebben. Iedereen heeft recht op bestaanszekerheid en daarvoor moet de financiële basis op orde zijn en er moet gekeken worden naar wat mensen kúnnen betalen. 

Feiten en cijfers

  • van de huishoudens geeft aan zich regelmatig tot altijd zorgen te maken
  • 22.030
    jongeren (16-25) hebben geregistreerde problematische schulden
    [Bron: CBS (2024)]
  • 82%
    van de mensen heeft voorkeur voor een pensioen dat vaststaat

De weg naar financiële zelfstandigheid

Vanaf hun 18e zijn jongvolwassenen financieel zelfstandig. Zij kunnen vanaf dat moment zelfstandig abonnementen en contracten afsluiten, geld lenen, studiefinanciering regelen en toeslagen aanvragen. Van de ene op de andere dag hebben alleen zijzelf nog toegang tot hun bank- en spaarrekeningen en kunnen ze in de vorm van rood staan en creditcards over meer geld beschikken dan ze daadwerkelijk hebben.

Om op je 18e jaar financieel zelfstandig te zijn, heb je kennis en vaardigheden nodig. Het Nibud biedt sinds 2008 competenties en leerdoelen en actualiseert die elke 5 jaar. Dat doen we op basis van eigen onderzoek naar financieel gedrag van jongeren, literatuuronderzoek en inzichten uit het professionele werkveld. De Nibud-leerdoelen en – competenties vormen de basis voor financiële educatie en opvoeding.

Financiële zekerheid voor later

De meeste mensen sparen om een financiële buffer te hebben. Tegelijkertijd heeft ruim een derde van de mensen het gevoel niet voldoende geld achter de hand te hebben voor tegenslagen in de nabije toekomst, zo blijkt uit onderzoek van het Nibud. Sparen voor later is voor veel mensen nog veel ingewikkelder. Een groeiend aantal mensen spaart niet meer via een pensioenfonds voor later. We verwachten dat het aantal gepensioneerden dat moeite heeft met rondkomen, stijgt.

Het Nibud wil meer aandacht financiële weerbaarheid in de toekomst. De pensioenkeuzes die mensen maken zijn daarbij van groot belang. Gemiddeld krijgen mensen 21 jaar lang pensioen. Het is belangrijk dat zij die tijd zonder geldproblemen kunnen doorbrengen. Daarom pleiten wij voor voldoende inkomen na pensionering, een begrijpelijk pensioenstelsel en de mogelijkheid om te controleren of wat mensen straks krijgen ook past bij de te verwachte uitgaven.

Het Nibud pleit voor

  • Weten waar je terecht kunt

    We streven ernaar dat mensen weten hoe ze hun financiën kunnen regelen en dat ze hulp kunnen krijgen als ze hun financiën niet zelf kunnen regelen.

  • Structurele financiële educatie

    Financiële educatie moet structureel deel uitmaken van het onderwijscurriculum, zodat jongeren onafhankelijk van hun thuissituatie met voldoende bagage hun financiële zelfstandigheid tegemoet gaan.

  • Begrijpelijke pensioenvoorlichting

    Het is belangrijk dat de overheid en de pensioensector vol inzetten op voorlichting en bewustwording, en extra op de doelgroepen die nu het minst weten.

Actuele ontwikkelingen

Onze projecten

Financiële weerbaarheid is een thema waar wij niet alleen aan werken. Samen met verschillende partners vanuit overheid en de sociale sector en het bedrijfsleven werken wij aan verschillende projecten om de financiële weerbaarheid van Nederlanders te verbeteren.

Zo hebben we in samenwerking met Deloitte en de Universiteit Leiden de FinanciëleGezondheidsCheck ontwikkeld. Met 15 vragen krijg je snel inzicht in je financiële gezondheid, inclusief tips om deze te verbeteren. Werkgevers kunnen deze tool ook inzetten om hun medewerkers inzicht en praktische handvatten te bieden. Daarbij krijgt de werkgever op geaggregeerd niveau inzicht in de financiële gezondheid van het personeel en adviezen om hieraan bij te dragen. Dit doen we ook in samenwerking met de Nationale Coalitie Financiële Gezondheid.

Het Geldplan Bijna pensioen is één van de populairste geldplannen die we hebben, en laat 55-plussers zien wat hun mogelijkheden zijn voor hun pensioen. Ook helpen we mbo-docenten om financiële vaardigheden in hun lessen aan bod te laten komen met het Programma Financiële educatie.

Onze onderzoeksrapporten

  • Rapport Pensioenpeiling (2024)

    Onderzoeksrapport

    Met dit onderzoek krijgen we meer inzicht in de bekendheid van het nieuwe pensioenstelsel en de wensen en behoeften van mensen als het gaat om begeleiding en keuzes.​

  • Rapport Studentenonderzoek (2024)

    Onderzoeksrapport

    Met dit onderzoek bieden we inzicht in de financiële situatie, het financiële gedrag en de financiële keuzes van studenten in Nederland.

  • Rapport Geldzaken in de praktijk (2024)

    Onderzoeksrapport

    In hoeverre ervaren huishoudens bepaalde vormen van financiële onzekerheid? En welke groepen zitten in een kwetsbare positie?

Samenwerken?