Scheiden: de gevolgen voor pensioen

Bent u gescheiden? Dan heeft u mogelijk recht op een deel van het pensioen van uw ex-partner. En uw ex-partner misschien op een deel van uw pensioen. Om welk deel gaat het en welke mogelijkheden zijn er om dat te verdelen?

Wanneer heeft u recht op pensioen van uw ex-partner?

U heeft recht op een deel van het werknemerspensioen van uw ex-partner als:

• U getrouwd was of geregistreerd partner van elkaar bent geweest of als u een samenlevingsovereenkomst had en uw partner heeft u aangemeld bij zijn of haar pensioenuitvoerder. Dit kan een pensioenfonds of een pensioenverzekeraar zijn.
• Uw ex-partner in loondienst heeft gewerkt en via de werkgever pensioen heeft opgebouwd.

Hetzelfde geldt ook andersom: uw ex-partner heeft recht op een deel van uw werknemerspensioen als bovenstaande voorwaarden gelden.

Let op: het recht geldt dus niet als uw ex-partner geen pensioen via een werkgever heeft opgebouwd, bijvoorbeeld omdat hij/zij zelfstandige was of geen betaald werk had.

Hieronder beschrijven we in hoeverre u recht heeft op het pensioen van uw ex-partner in bepaalde situaties. Alles wat daar staat, geldt ook omgekeerd. In dat geval moet u de woorden ‘u’ en ‘uw ex-partner’ omdraaien.

Welk deel van het pensioen wordt verdeeld?

Er zijn vier manieren om het ouderdomspensioen te verdelen:

• Als er geen afspraken gemaakt zijn, hebben jullie wettelijk beiden recht op de helft van elkaars ouderdomspensioen dat is opgebouwd tijdens de periode dat jullie getrouwd/geregistreerd partner waren of als partner stonden aangemeld bij de pensioenuitvoerder.
• Bij de scheiding konden jullie ook een andere verdeling afspreken. U heeft dit door kunnen geven aan de pensioenuitvoerder, zodat die de afspraken kon verwerken. Dit konden meerdere pensioenuitvoerders zijn.
• U kon het ouderdomspensioen ook splitsen in plaats van verdelen. Dit heet conversie. U heeft dan een eigen pensioenpotje ter hoogte van het deel van het ouderdomspensioen dat uw ex-partner heeft afgestaan. Deze keuze is definitief en kan niet worden teruggedraaid.
• U kon ook besluiten het ouderdomspensioen niet te verdelen. U kunt dan later geen aanspraak meer maken op een deel van het ouderdomspensioen van uw ex-partner. De afspraak om niet te verdelen moet schriftelijk zijn vastgelegd.

Wilt u zaken doorgeven aan de pensioenuitvoerder(s) en heeft u dit nog niet gedaan? Dan kunt u dit tot twee jaar na de scheiding regelen. Gebruik voor het informeren van de pensioenuitvoerders het ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding’ van de Rijksoverheid.

Hoe krijg ik het het ouderdomspensioen van mijn ex-partner?

Hieronder ziet u een overzicht van de verschillen tussen pensioen ‘verdelen’ en ‘splitsen’.

• Het pensioen is verdeeld
  De pensioenuitvoerder van uw ex-partner betaalt uw deel van het pensioen aan u uit vanaf het moment dat uw ex-partner met pensioen gaat. En uw pensioenuitvoerder betaalt uw ex-partner zijn/haar deel van uw pensioen uit als u met pensioen gaat.
• Het pensioen is gesplitst
  De pensioenuitvoerder van uw ex-partner verdeelt het ouderdomspensioen en nabestaandenpensioen dat uw ex-partner heeft opgebouwd toen jullie samen waren in twee afzonderlijke pensioenaanspraken: één voor u en één voor uw ex-partner.

Welk deel van het nabestaandenpensioen wordt verdeeld?

• Als uw ex-partner overlijdt, kunt u recht hebben op bijzonder nabestaandenpensioen. Dit geldt alleen als het nabestaandenpensioen van uw ex-partner op opbouwbasis was. Als het nabestaandenpensioen op risicobasis was, komt u niet in aanmerking voor bijzonder nabestaandenpensioen.
• Als het nabestaandenpensioen van uw ex-partner op opbouwbasis was en u heeft verder niets geregeld, heeft u recht op een uitkering op het moment dat uw ex-partner overlijdt. De hoogte hangt af van de lengte van de periode waarin u samen was.
• U en uw ex-partner konden er ook voor kiezen om de waarde van het opgebouwde nabestaandenpensioen tijdens de relatie om te zetten in een eigen ouderdomspensioen. U ontvangt dan sowieso een hoger ouderdomspensioen, ongeacht of uw ex-partner nog in leven is of niet.

Meer uitleg over nabestaandenpensioen en de termen die daarbij gelden vindt u op deze pagina.

Tip: in de Geldwijzer Scheiden krijgt u een compleet overzicht van de financiële gevolgen van uw scheiding:

Hoe krijg ik het nabestaandenpensioen van mijn ex-partner?

Als u uw pensioen niet verdeeld heeft en niets heeft geregeld, dan heeft u recht op bijzonder nabestaandenpensioen. U kunt besluiten hier afstand van te doen. Deze beslissing moet u zelf nemen; dit mag uw ex-partner niet alleen beslissen. Als u afstand doet van het bijzonder nabestaandenpensioen, dan gaat de aanspraak naar de eventuele nieuwe partner van uw ex.

Belangrijk: beslis binnen twee jaar na de scheiding

Voer de volgende stappen uit binnen 2 jaar na uw scheiding:

• Kies samen met uw ex-partner of u elkaars opgebouwde pensioen wil verdelen of splitsen.
• Vul het formulier ‘Mededelingsformulier in verband met de verdeling van ouderdomspensioen bij scheiding‘ in. Vul dit voor elk pensioenfonds of elke pensioenverzekeraar afzonderlijk in.

Let op: Als u dit niet binnen 2 jaar na uw scheiding regelt, zal uw ex-partner zelf een deel van het pensioen naar u moeten overmaken als hij/zij met pensioen gaat. En andersom: als u met pensioen gaat, zult u een deel naar uw ex-partner moeten overmaken.

Meer informatie

Lees meer over de verdeling van pensioen na scheiding op Rijksoverheid.nl. In het informatieblad vindt u informatie over de verdeling van pensioen bij echtscheiding, scheiding van tafel en bed of beëindiging van geregistreerd partnerschap.

Nieuwe wet in aantocht

Er komt een nieuwe wet over het verdelen van pensioen na een scheiding. Die wet gaat naar verwachting op 1 januari 2022 in. Bij Wijzer in geldzaken leest u meer over de wijzigingen.