Kleedgeld: leren budgetteren

Kleine verschillen tussen leeftijden

Dat hangt onder andere af van hoeveel u aan kleding kunt of wilt uitgeven. En wat uw kind wel of niet van dat bedrag moet betalen. Concrete bedragen zijn daarom moeilijk te noemen.

Uit Nibud-gegevens blijkt dat alle kleding (dus van sokken, ondergoed tot een winterjas) vanaf 12 jaar en ouder 56 euro per maand kost. In de praktijk betalen kinderen meestal niet alle kleding van het kleedgeld (bijvoorbeeld geen sport- of badkleding).

• De doorsnee scholier krijgt ongeveer 50 euro per maand aan kleedgeld. Uit Nibud-onderzoek (2020) blijkt dat er maar kleine verschillen zijn tussen leeftijden.

Op de middelbare school

Kinderen van 12 of 13 jaar voelen zich vaak al verantwoordelijk voor hun kledingbudget. Het is dus een mooie leeftijd om te starten met kleedgeld. Kleding is vooral voor pubers erg belangrijk. Ze zijn gemotiveerd om goed na te denken over hoe ze hun kleedgeld uitgeven. Ze oefenen zo met verschillende kanten van budgetteren:

• Afstemmen van uitgaven op inkomsten
• Maken van keuzes
• Geld opzij leggen voor grotere aankopen

Duidelijkheid voor allebei

Zorg dat u vooraf goede afspraken over het kleedgeld maakt met uw kind:

• Hoe geeft u het bedrag? Als u (een deel) van het kleedgeld op de bankrekening stort, leert uw kind daar ook mee omgaan.
• Bepaal een vast tijdstip waarop u het kleedgeld geeft of overmaakt. Bijvoorbeeld eens per maand of eens per kwartaal. Een goed moment kan zijn als u de kinderbijslag ontvangt.
• Spreek af wat uw kind van het kleedgeld moet kopen. Moet uw kind bijvoorbeeld ook zelf schoenen, ondergoed, sportkleding en reparaties betalen? En hoe zit het met nette kleding voor speciale gelegenheden?
• Stel een termijn vast waarvoor u het bedrag afspreekt. Kijk bijvoorbeeld vlak voor de verjaardag van uw kind of u het bedrag kunt verhogen.
• Houdt uzelf ook aan de afspraken. Geef steeds hetzelfde bedrag, op = op.
• Vertel uw kind dat het regelmatig geld opzij moet leggen voor een duurdere aankoop, zoals een winterjas.
• Onthoud dat kleedgeld geen middel is om te belonen of te straffen. Het is een middel om verantwoord met geld te leren omgaan.

Het werkt vaak goed om de gemaakte afspraken op papier te zetten. Print bijvoorbeeld een mooi contract en onderteken het samen. Zet hierin tot wanneer het contract loopt, het bedrag, wanneer en hoe u betaalt en wat uw kind zelf moet betalen.

Het Nibud heeft een invulschema gemaakt om te downloaden: wat zijn de kosten en wie betaalt wat?

Zelf beslissen

Door zelf te beslissen, leren kinderen de waarde van geld kennen. Dat is belangrijk, want later moeten ze hun wensen ook kunnen afstemmen op hun portemonnee.

Zelf beslissen kan ook discussies thuis voorkomen over prijs en smaak…

In het begin moet u uw kinderen misschien nog een beetje helpen. Bijvoorbeeld door samen een overzicht te maken van wat nodig is en wat het ongeveer kost. Gebruik daarvoor bijvoorbeeld het invulschema invulschema kleedgeld (pdf)

Ook kunt u helpen bepalen wat een slim moment is om een bepaald kledingstuk aan te schaffen.

Aan afspraken houden

Bij kleedgeld is het belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. Uw kind krijgt een vast bedrag en op is echt op. Je hier aan houden als ouder is niet altijd makkelijk. Onderstaande dilemma’s voor ouders laten dat zien.

1. Kwijt… Stel: uw dochter heeft net haar kleedgeld uitgegeven. Ze laat per ongeluk de nieuwe aankopen in de bus staan. Een telefoontje naar gevonden voorwerpen levert niets op.

Wat doet u? Koopt u iets nieuws voor haar? Of is dit een leerzame ervaring om beter op haar spullen te letten?

2. Verpest! Uw zoon doet de was. Heel lief, maar nu is het witte t-shirt van zijn zus niet meer wit. Ze eist schadevergoeding.

Laat u uw zoon een nieuw shirt betalen? Betaalt u het zelf? Of kan een ongelukje gebeuren en moet ze dat accepteren van familie?

3. Beloning? Zijn vader belooft jullie zoon nieuwe sportschoenen als hij een 8 of hoger haalt voor zijn proefwerk wiskunde. Maar u had net meer kleedgeld afgesproken, zodat hij zelf sportspullen kan kopen.

Beloofd is beloofd? Of gaat het niet door, omdat het niet volgens de afspraak is?

4. Buitenkans? Het kleedgeld van die maand is op. Uw dochter ziet ergens een geweldige broek, nu met korting. Als ze moet wachten op de nieuwe maand, is de aanbieding niet meer geldig.

Mag ze een voorschot? Zo ja, hoe hoog mag dat zijn en vanaf wanneer kan ze erom vragen? Of had ze moeten sparen?

5. Net te kort! Uw zoon ziet een mooie trui die hij heel graag wil hebben. Zelf vindt u de trui ook leuk. Helaas komt hij net 2 euro te kort.

Legt u dit kleine bedrag bij? Of had hij moeten sparen?

6. Nee hoor, ik heb niks nodig! Uw zoon van 16 wil zijn kleedgeld uitgeven aan een computerspel. En dat terwijl de gaten in zijn spijkerbroek zitten!

Is kleedgeld strikt voor kleding? Of is het zijn geld en laat u hem vrij?

Elk kind is anders, ook wat betreft geldzaken. Wat wel en niet kan, hangt af van de situatie, de leeftijd en het karakter van je kind.

Tip: Lees ook de dilemma’s van Nibud-medewerker Rita Zeelenberg in haar weblog Kleedgeld: dilemma’s voor ouders. Of doe samen met je kind de Geldtype-test.