Bijzondere bijstand: extra ondersteuning

Iedere gemeente ondersteunt mensen met een laag inkomen. Zo kunnen zij toch de echt noodzakelijke uitgaven doen. Hier leest u wie recht heeft op bijzondere bijstand.

Bij bijzondere bijstand gaat het vaak om een tegemoetkoming in extra kosten door ziekte, een verhuizing of echtscheiding. We kennen individuele en categoriale bijzondere bijstand.

Individuele bijzondere bijstand

Krijgt u te maken met onverwacht hoge kosten? En kunt u deze niet betalen van uw uitkering of loon? Dan kunt u een beroep doen op individuele bijzondere bijstand. Uw gemeente kan dan de kosten vergoeden voor bijvoorbeeld een babyuitzet, de extra kosten voor een maaltijdvoorziening of voor bewindvoering.

Kosten aantonen

Wilt u in aanmerking komen voor de individuele bijzondere bijstand, dan moet u de kosten echt gemaakt hebben. U mag dezelfde kosten niet terug kunnen krijgen via een andere regeling, voorziening of verzekering. Denk aan de (aanvullende) ziektekostenverzekering of de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning ). U moet de kosten kunnen aantonen met een bewijs van aankoop of betaling.

Neem contact op met uw gemeente om de individuele bijzondere bijstand aan te vragen.

Individuele inkomenstoeslag

Bent u tussen de 21 jaar en de AOW-leeftijd en moet u langdurig rondkomen van een minimuminkomen zonder zicht op een hoger inkomen, dan kunt u in aanmerking komen voor de  individuele inkomenstoeslag. Dit is een jaarlijkse toeslag. Ook mensen met een laag inkomen uit werk kunnen hier recht op hebben. De gemeente toets per individu of iemand voor deze toeslag in aanmerking komt. Ook bepaalt de gemeente de hoogte van de toeslag.

Schoolkosten

De gemeente kan een bijdrage verstrekken in de indirecte schoolkosten van kinderen voor bijvoorbeeld een schoolkamp, schooltas, fiets of leermiddelen. Vraag bij uw gemeente na of er een vergoedingsregeling of kortingsregeling is. De gemeente kan u ook vertellen wat deze regeling precies inhoudt en hoe u deze aan kunt vragen.

Categoriale bijzondere bijstand

Met de categoriale bijzondere bijstand kunnen gemeenten bepaalde groepen ondersteunen. Er is categoriale bijzondere bijstand mogelijk voor de collectieve zorgverzekering.

Collectieve zorgverzekeringen

Gemeenten kunnen inwoners met een laag inkomen een collectieve ziektekostenverzekering aanbieden. De gemeente kan zowel bij de basisverzekering als bij de aanvullende verzekering korting op de premie geven. Ook kunnen gemeenten werken met ‘gemeente-pakketten’. Voor dezelfde premie krijgt u dan een uitgebreider pakket aangeboden.

Participatieregelingen

Veel gemeenten kennen regelingen die de maatschappelijke participatie bevorderen. Denk aan deelname aan een cursus, muzieklessen of lidmaatschap van een sportclub. Deze regelingen voorkomen dat mensen met een laag inkomen in een sociaal isolement terechtkomen.

Vooral grotere gemeenten werken in dit kader met een stadspas. Daarmee krijgt u direct korting. Andere gemeenten hebben een declaratiefonds. U kunt dan de kosten indienen. Gemeenten moeten (eventueel met een steekproef) controleren of de kosten echt zijn gemaakt.

Regelingen in het kader van maatschappelijke participatie, zoals een Stadspas, vallen niet onder de bijzondere bijstand, maar onder artikel 108 van de Gemeentewet. Worden de kosten individueel getoetst dan kunnen deze wel onder de individuele bijzondere bijstand worden ondergebracht.

Kom ik in aanmerking voor bijzondere bijstand?

De gemeente bepaalt de voorwaarden voor bijzondere bijstand. Deze kunnen per regeling verschillen.

Sommige gemeenten hanteren een bovengrens, bijvoorbeeld 120 procent van de bijstandsnorm. Een gemeente kan ook draagkracht berekenen. Het inkomen boven een bepaald bedrag (bijv. de bijstandsnorm) wordt dan (gedeeltelijk) als draagkracht  beschouwd. Zijn de kosten waarvoor u bijzondere bijstand aanvraagt, hoger dan uw draagkracht, dan krijgt u dat gedeelte vergoed. Het kan dus heel goed dat u met een betaalde baan in aanmerking komt voor een tegemoetkoming. Vaak gaat het dan om een gedeeltelijke vergoeding..

Het is verstandig om bij de Sociale Dienst van uw gemeente na te vragen of u in aanmerking komt voor een vergoeding vóórdat u een product koopt. De gemeente beoordeelt iedere aanvraag apart. Houd er rekening mee dat een gemeente  een eigen bijdrage kan vragen.

Meer informatie

Voor meer informatie over bijzondere bijstand kunt u terecht bij uw gemeente.

Maak gebruik van uw recht

Niet iedereen die recht heeft op gemeentelijke regelingen maakt hier gebruik van. Bijvoorbeeld omdat u de regeling niet kent. Of omdat u ervan uitgaat dat u er geen recht op heeft. Misschien ziet u op tegen een ingewikkelde procedure. Of vindt u dat anderen de financiële compensatie harder nodig hebben. Zo loopt u echter misschien geld mis waar u recht op heeft.

Tip: Wilt u weten op welke landelijke tegemoetkomingen u recht heeft? Bereken het makkelijk op Bereken uw recht. Ook gemeenten kunnen hier hun regelingen bekend maken.