Bewust uitgeven

Geld uitgeven gaat om keuzes maken. Als u bewust kiest en niet meer uitgeeft dan u van plan was of u zich kunt veroorloven, heeft u des te meer plezier van uw aankopen.

De tips en informatie op deze pagina helpen u om slim te kiezen, of om nieuwe gewoontes aan te leren waarmee geld besparen makkelijker wordt. Doe er uw voordeel mee!

Zwakke plekken en vaste gewoontes

We hebben allemaal ‘zwakke plekken’ waar het om geld uitgeven gaat. De nieuwste smart-phone, kleding voor de kinderen, of lekker eten in een restaurant… Misschien zwicht u sneller op vakantie, e-shoppend op de bank, of tijdens een winkelmiddag met een vriendin die wat meer te besteden heeft. Door bewust te zijn van uw zwakke plekken kunt u er rekening mee houden en situaties uit de weg gaan als u minder wilt uitgeven. 

‘Gestuurde’ keuzes

Mensen houden van het hebben van keuzes, maar niet van keuzes maken… Daar spelen veel marketeers goed op in. Vaak staat op websites één keuze alvast aangevinkt in de lijst met opties. Dit heet de ‘default’ of standaard optie. De default optie is vaak sterk gelinkt aan onze voorkeur voor de status-quo, ofwel de situatie zoals hij nu is. Dit verschijnsel zorgt er bijvoorbeeld voor dat mensen vaak lang bij dezelfde zorgverzekering of energieleverancier zijn aangesloten zonder deze te hebben vergeleken met andere aanbieders.

Maar er zijn meer (online) verleidingstechnieken: beperkte voorraad, gratis verzending, de mening van enthousiaste kopers… Hoe beter u dit herkent, hoe minder vatbaar u ervoor bent.

Filmpje: Geld en gedrag in de praktijk

Duur = lekkerder?!

Hoe kan het dat we denken dat dure dingen vanzelfsprekend beter zijn? Onze hersenen maken altijd vergelijkingen. We vergelijken producten onder andere op basis van prijs. Bij hogere prijzen gaan we uit van een betere kwaliteit. Alleen al denken dat iets duurder is, laat onze hersenen het beloningsysteem activeren. Dit zorgt ervoor dat we meer plezier hebben van het product.

Producten die als duur worden gepresenteerd, worden vaak als lekkerder ervaren. Ook als het om precies dezelfde kwaliteit gaat of de werkelijke prijsverhouding andersom ligt. Is iets écht lekkerder of mooier, of lijkt dat alleen maar zo omdat u meer heeft betaald? Want die twee gaan dus niet altijd samen!

Cognitieve dissonantie

Soms doen we een dure aankoop, ook al hadden we ons voorgenomen om minder uit te geven. Vaak praten we dat goed voor onszelf door te zeggen: ‘Maar het is zo’n goede deal’, of: ‘Ach, ik heb het verdiend na zo’n rotdag’.

Dit fenomeen heet cognitieve dissonantie. We doen iets anders dan wat we ons voorgenomen hadden. Dat geeft een ongemakkelijk gevoel. Als we het in ons hoofd (onbewust) weer goedpraten, voelen we ons direct beter. Herkent u dat ook bij uzelf?

Uw gegevens als ruilmiddel

Cashback-acties, korting achteraf op uw bank: als het om een product gaat dat u toch al wilde kopen, kan dat waardevol zijn. Bedenk wel eerst waar u uw gegevens achterlaat. Misschien bespaart u nu iets, maar ontvangt u voortaan veel (digitale) reclame of telefoontjes.

Dat geldt ook voor klantenkaarten en online korting- of winacties. Het kan voordeel opleveren, maar u zult ook meer (gepersonaliseerde) reclame en aanbiedingen ontvangen.

Het tweede exemplaar voor 1 euro, 30% korting, vaste-klanten special, derde paar schoenen gratis: korting is er in allerlei soorten en maten, maar om hoeveel voordeel gaat het nu echt? Reken de aanbieding daarvoor om naar een bedrag in euro’s. En… iets kopen omdat het in de aanbieding is, dat blijft duur voor spullen die u niet gebruikt of kleding die u niet draagt!

Begroting

Als u weet hoeveel u te besteden hebt kunt u betere keuzes maken bij het uitgeven van uw geld. Maak daarom een begroting en zet uw inkomsten en uitgaven eens op een rij.

Bijvoorbeeld met behulp van het Nibud Persoonlijk Budgetadvies. Of houd een tijdje uw uitgaven bij in een kasboek. Drie maanden is vaak al genoeg om inzicht te krijgen in waar u uw geld aan uitgeeft.