Woonlasten koopwoning

Het is belangrijk dat hypotheeklasten bij de bestedingsruimte van een huishouden passen. Met unieke kennis over bestedingsmogelijkheden van huishoudens adviseert het Nibud hypotheekverstrekkers en toezichthouders over de betaalbaarheid van woonlasten.

De vaak langlopende financiële verplichtingen die met een koopwoning gepaard gaan, beslaan een groot deel van het huishoudbudget. Een te hoge hypotheek kan leiden tot overkreditering en betalingsachterstanden.

Verantwoorde hypotheekverstrekking

Het Nibud vindt het belangrijk dat hypotheekverstrekkers rekening houden met de bestedingsruimte van huishoudens. Zodat de lasten van de hypotheek voor een huishouden ook op de langere termijn goed betaalbaar blijven.

Hypotheeknormen

Het Nibud is nauw betrokken bij de berekening van hypotheeknormen zoals die zijn opgenomen in de tijdelijke regeling hypothecair krediet (wetten.overheid.nl). Het Nibud heeft deze normen berekend in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het Ministerie van Financiën stelt de regeling vast. Het Nibud heeft hierin de rol van onafhankelijk adviseur.

De hypotheeknormen zijn gebaseerd op de door het Nibud vastgestelde financieringslastpercentages. Deze financieringslastpercentages geven weer welk deel van het inkomen er maximaal aan hypotheeklasten kan worden besteed. Deze hypotheeknormen staan tevens aan de basis van de Nationale Hypotheek Garantie.

Hypotheekverstrekkers zijn bij wet verplicht deze percentages te hanteren bij het berekenen van hypotheken. Een op deze percentages gebaseerde maximale hypotheek is echter niet altijd passend bij iemands uitgavenpatroon en persoonlijke voorkeuren.

De financieringslastpercentages

• Zie ook het persbericht (1 november 2018): Hypotheeknormen 2019 vrijwel gelijk aan 2018

Afwijken van de normen

De Ministeriële Regeling laat toe dat van deze normen wordt afgeweken, mits de motivering van de afwijking wordt vastgelegd, met documenten wordt onderbouwd en berekeningen bevat waaruit blijkt dat de afwijkende situatie getoetst is op de in deze regeling gestelde normen en waarin wordt aangegeven waarom het verstrekken van het hypothecair krediet in de specifieke situatie verantwoord is.

Het Nibud kan adviseren hoe een dergelijke afwijking van de norm te onderbouwen.

Leencapaciteit en hypotheekrente

Bij een lage rente kan er in principe meer geleend worden. De lagere rente zorgt er echter voor dat er minder hypotheekrente kan worden afgetrokken waardoor de leencapaciteit beperkt wordt. Ofwel: er kan minder meer geleend worden.

Bij een hogere rentestand is het financieringslastpercentage hoger dan bij een lagere rentestand. Dit lijkt op het eerste gezicht tegenstrijdig. Een hogere rentestand betekent immers minder leenruimte. Toch is dit fenomeen juist.

Het financieringslastpercentage geeft de bruto lasten weer ten opzichte van het bruto inkomen. Bij gelijke netto maandlasten is bij een hogere rentestand het bedrag aan rente hoger en het bedrag voor aflossing lager dan bij een lagere rentestand. Omdat de rente aftrekbaar is, is bij een hogere rentestand een hoger bruto bedrag aan rente mogelijk dan bij een lagere rentestand. Dit extra bruto bedrag aan rente is over het algemeen groter dan het verlies aan aflossing. Daarom stijgt bij een hogere rente het bruto bedrag dat aan hypotheeklasten kan worden uitgegeven en daarmee het percentage ten opzichte van het inkomen.

Het uiteindelijke hypotheekbedrag hangt samen met het maandelijkse bedrag aan aflossing. Dat daalt bij een hogere rente. Daarom is bij een hogere rente het te lenen bedrag uiteindelijk lager, terwijl het financieringslastpercentage hoger is.

Andere toepassingen Nibud-referentiecijfers

De financieringslastnormen zijn gebaseerd op de Nibud-referentiecijfers. Deze cijfers zijn op vele andere manieren toe te passen. Bijvoorbeeld bij berekeningen voor individuele huishoudens of in rekentools.

Ook gebruiken softwareleveranciers de Nibud referentiecijfers in hun financiële softwarepakketten voor hypotheekverstrekkers en financieel adviseurs.

Meer over Nibud cijfers en rekentools.

Contact met het Nibud

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marcel Warnaar, Jasja Bos of Sanne Lamers. U kunt ook via het contactformulier uw vraag stellen of informatie aanvragen.