Wat is een verantwoord krediet?

Een lening moet alleen worden afgesloten als dit binnen het budget van een huishouden past. Kennis van het Nibud wordt ingezet om verantwoorde leenbedragen vast te stellen.

Lenen en welzijn

Door geld te lenen kunnen mensen hun welzijn verhogen. Huishoudens kunnen meer consumeren dan op grond van hun lopende inkomen mogelijk is. Aan de andere kant zijn de lasten die behoren bij het lenen van geld welzijnsverlagend. Dit zijn niet alleen de financiële lasten van het naderhand terugbetalen, met rente. Het zijn ook de psychische lasten van een maandelijkse verplichting, en het risico uiteindelijk niet aan die verplichtingen te kunnen voldoen. Uit welzijnsoogpunt moeten beide aspecten van geld lenen daarom in evenwicht zijn.

Past een lening binnen de begroting?

Een lening moet alleen worden afgesloten als deze binnen het budget past. Daarom wijst het Nibud op de afwegingen die mensen zouden moeten maken voordat het besluit tot lenen wordt genomen. Een lening brengt een maandelijks aflosverplichting met zich mee, vaak voor langere tijd. De vaste lasten worden hoger en de vrije bestedingsruimte lager.

Wanneer de lasten van een lening en de voor het huishouden noodzakelijke uitgaven hoger zijn dan het lopende inkomen, dan ontstaan er financiële problemen. De lasten van de lening worden niet meer betaald, of er moet in de noodzakelijke uitgaven gesneden worden. Voor veel consumenten is het lastig om de lasten die bij een lening horen, vooraf goed in te schatten. Bijna de helft ervaart de lening uiteindelijk als een last, zo blijkt uit Nibud-onderzoek.

Wettelijke bescherming en gedragscodes

Het is daarom belangrijk dat er maatregelen zijn om consumenten die een lening willen aangaan, te beschermen tegen te hoge lasten. Een van die beschermingsmaatregelen is de Wet Financieel Toezicht. Daarin is aangegeven dat de kredietverstrekker er voor verantwoordelijk is dat er geen overkreditering plaatsvindt.

Wat wel of niet als overkreditering gezien wordt, is vastgelegd in gedragscodes van kredietverstrekkers. Dat zijn de Vereniging van Financieringsondernemingen (VFN), Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de Nederlandse Vereniging voor Thuiswinkelorganisaties (TWO).

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) hanteert deze gedragscodes als leidraad bij het handhaven van de wet. Onderdeel van deze gedragscodes zijn de referentiecijfers van het Nibud.

Inhoud gedragscodes

Bij het vaststellen welke lening verantwoord is, kijken kredietverstrekkers naar:

• Een bedrag dat iedereen minimaal over moet houden voor de kosten van levensonderhoud. Dit bedrag verschilt per huishoudsituatie en is gebaseerd op de minimumvoorbeeldbegrotingen van het Nibud;
• De werkelijke woonlasten (huur, hypotheek);
• De lasten van aanwezige kredieten;
• Een extra vrijlating bij een hoger inkomen.

Advies op maat

Het Nibud kan kredietverstrekkers adviseren of de last van een krediet voor klanten passend en wenselijk is.

Wilt u hierover meer weten, neem dan contact op met één van onze experts, Marcel Warnaar of Jasja Bos. U kunt uw vraag ook insturen via het algemene Nibud contactformulier.