Schuldpreventie: visie en beleid

Hoe eerder geldproblemen worden aangepakt, des te eenvoudiger zijn ze op te lossen. Maar er is geen gouden regel voor succes. Het is daarom belangrijk om een visie en beleid voor uw organisatie te ontwikkelen. Waar moet u rekening mee houden?

Heeft u vaak te maken met schulden in uw organisatie of gemeente, dan is het goed om er binnen uw beleid aandacht aan te besteden en als organisatie een visie te ontwikkelen. Maar ook als u eenmalig een preventieproject wilt opstarten is het goed om te bepalen wat u wilt bereiken en wat de vereisten zijn.

Visie bepalen

De visie is van belang, het helpt u straks uw aanpak vorm te geven: wat wilt u doen? Stel daarvoor eerst vast wat u wilt bereiken. Om dat te kunnen doen is het goed om in beeld te brengen welke problemen er spelen en hoe groot de omvang van de problematiek is.

Daarnaast bepaalt u waarmee u aan de slag wilt gaan en waarmee juist niet. U kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om niet actief voor te lichten, maar alleen cliënten die u benaderen door te verwijzen of te ondersteunen. Een andere optie is werken aan de bewustwording van de persoonlijke valkuilen en problemen van cliënten. Ook belangrijk is het onderscheid tussen primaire, secundaire en tertiaire preventie.

• Lees meer over schuldpreventie

Voorkomen beter dan genezen

Steeds meer huishoudens hebben te maken met financiële problemen. Dit leidt tot persoonlijke moeilijkheden en hoge maatschappelijke kosten. Het is daarom belangrijk om (problematische) schuldsituaties zo vroeg mogelijk op te sporen en op te lossen, maar beter nog: te voorkomen. Dat is de kern van preventie en het uitgangspunt van de SchuldPreventiewijzer, bedoeld voor gemeenten en andere schuldhulpverlenende organisaties om hun beleid op te zetten.

Tip: Voor gemeenten en andere schuldhulpverlenende organisaties is de SchuldPreventiewijzer ontwikkeld. Dit document biedt een praktisch stappenplan met handvatten voor het ontwikkelen of opzetten van schuldpreventie.

Beleid

Niet alleen de omvang en de aard van de problemen is van belang, ook de groepen waarbinnen de problemen het meest urgent of aanwezig zijn. Het is vaak duur en inefficiënt om iedereen te willen bereiken. Door te analyseren bij wie en wanneer de problemen zich voordoen, kunt u gerichter werken. Voor een woningcorporatie loont het wellicht om in bepaalde wijken extra voorlichting te geven, of om voor specifieke doelgroepen te kiezen.

Bepalen van de doelgroep

Het bepalen van een doelgroep kan lastig zijn. Het Nibud kan u hierbij helpen. Uit de landelijke gegevens komen de volgende risicogroepen naar voren:

•   Jongeren met een lage opleiding
•    Alleenstaande ouders
•    Sociale minima
•    Werklozen
•    ZZP’ers
•    Verslaafden of mensen met GGZ-problematiek

Maar ook huizenbezitters en ouderen komen steeds vaker in de problemen.

Life-events

Ook life-events zijn een manier om structuur aan te brengen. Uit onderzoek blijkt dat een life-event een trigger van financiële problemen is. Mensen staan te weinig stil bij de financiële veranderingen. Als ze daardoor grip verliezen op hun geld, is de kans groot dat er financiële problemen ontstaan. Voorlichting en begeleiding bij een life-event kan veel ellende voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan:

• Echtscheiding
• Baanverlies
• Op jezelf gaan wonen
• Kinderen krijgen
• Overlijden partner
• Verhuizing

Invulling van beleid

Aan de hand van de keuze voor doelgroep, vorm van preventie en het doel dat u nastreeft kunt u invulling geven aan uw beleid en strategische keuzes. Zo is het veel eenvoudiger het juiste middel te kiezen en effectief aan de slag te gaan.

Denk ook na over uw eigen rol: in hoeverre kunt en wilt u begeleiden bij het oplossen van problemen? Welke andere organisaties zijn er die al iets doen met het aanpakken en oplossen van financiële problemen? Het maken van een sociale kaart helpt om wegwijs te worden in de mogelijkheden in uw omgeving.

Het Nibud ondersteunt

Het Nibud heeft veel ervaring met schuldpreventie. We weten hoe interventies goed kunnen worden opgezet, en we hebben kennis van het gedrag van de doelgroepen. We hebben diverse middelen ontwikkeld die u kunt inzetten.

We adviseren u graag bij uw schuldpreventieproject. Neem hiervoor contact op met Marion Weijers, senior adviseur budgetvoorlichting en coaching. U kunt uw vraag ook insturen via het Nibud contactformulier.