Referentiecijfers en begrotingen

Referentiecijfers spelen een belangrijke rol in de budgetvoorlichting en kredietverlening. Het Nibud is hét kenniscentrum dat deze cijfers berekent en toepast. Op welke manieren kunnen de referentiecijfers gebruikt worden?

Voorbeeldbegrotingen

Referentiecijfers geven inzicht in de uitgavenplaatjes en bestedingsmogelijkheden van huishoudens. Dat is belangrijk voor zowel consumenten als voor professionals die rekening moeten houden met betaalbaarheid van bijvoorbeeld kredieten of woonlasten van huishoudens.

Het Nibud kan met deze cijfers voorbeeldbegrotingen maken voor elk type huishouden en inkomensniveau. Er zijn diverse begrotingen:

• Een basisbegroting – Wat heeft een bepaald huishouden minimaal nodig?
• Een gemiddelde begroting – Wat geven vergelijkbare huishoudens uit?
• Een sluitende begroting – Wat is een uitgavenplaatje dat past bij het inkomen?

Deze begrotingen zijn een belangrijk middel om afgewogen budgetkeuzes te kunnen maken.

Unieke methodiek

De referentiecijfers worden berekend met een beperkt aantal gegevens over de huishoudsamenstelling, het inkomen en het type woning. De cijfers worden jaarlijks geactualiseerd. De referentiecijfers zijn uniek in Nederland, het Nibud is het enige instituut dat de cijfers op deze manier verzameld en koppelt aan begrotingen.

• Lees meer over de Nibud cijfers

De Nibud-voorbeeldbegrotingen zijn mede gebaseerd op de inzichten van de Britse micro-econoom Angus Deaton, Nobelprijswinnaar voor de economie 2015.

• Zie ook het blog: ‘De link tussen de Nobelprijs en het Nibud’

Toepassingen van referentiecijfers

De cijfers en voorbeeldbegrotingen worden in diverse toepassingen gebruikt. Ze worden toegepast in voorlichting aan consumenten, maar ook in een brede lijn van producten voor professionals.

Rekentools

De meest bekende manier waarop de referentiecijfers voor consumenten zijn vertaald is in de Nibud rekentool Persoonlijk Budgetadvies. Met deze tool kunnen mensen een eigen begroting opstellen en hun uitgavenplaatje vergelijken met andere huishoudens.

Maar de cijfers zijn op verschillende andere manieren in tools vertaald, zowel door het Nibud als door andere organisaties.

• Meer over rekentools op maat

Van budgetbegeleiding tot hypotheekadviezen

Voor professionals zijn referentiecijfers bruikbaar bij veel toepassingen:

• Budgetbegeleiding;
• Het maken van krediet- of hypotheeknormen;
• Koopkrachtberekeningen;
• Hypotheekadviezen voor consumenten;
• Woningverhuurders kunnen bekijken of de huur op te brengen is.

Publicatie van de referentiecijfers

Nibud verzorgt diverse publicaties met de referentiecijfers als basis. We geven jaarlijks het Nibud Budgethandboek en de Prijzengids uit.

• In het Budgethandboek worden voorbeeldbegrotingen gepubliceerd, waaronder de minimum voorbeeldbegrotingen: uitgavenplaatjes van huishoudens met een minimum inkomen. Alle uitgavenposten worden uitgebreid besproken, zodat het veel gebruiksmogelijkheden heeft. Denk aan het bepalen van meerkosten voor voeding, dieetkosten enzovoorts. Het handboek bevat ook een begrotingsformulier waarmee een begroting op papier gemaakt kan worden.
• De Prijzengids geeft de cijfers gedetailleerd weer op artikelniveau, zodat deze gids te gebruiken is voor het bepalen van kostenvergoedingen voor sociale diensten.
• De berekening van de referentiecijfers kan ook digitaal. Hiervoor biedt het Nibud verschillende mogelijkheden zoals DLL’s en API’s waarmee een uitgavenplaatje van elk type huishouden kan worden berekend. Dit kan worden aangevuld met bruto-nettotrajecten en de berekening van aanspraken op toeslagen en subsidies.

Meer weten?

Wilt u de Nibud referentiecijfers inzetten voor uw beleid of gebruiken in een toepassing voor uw klanten? Mail met Jasja Bos of Marjan Verberk – de Kruik, wetenschappelijk medewerkers.

Minimumvoorbeeldbegrotingen voor Bonaire

Bonaire is een Nederlandse gemeente. De situatie op Bonaire is echter dermate anders, dat de Nederlandse minimumvoorbeeldbegrotingen er niet bruikbaar zijn. In opdracht van het Openbaar Lichaam Bonaire heeft een expertgroep van Bonairianen voor diverse huishoudsamenstellingen minimumvoorbeeldbegrotingen voor Bonaire opgesteld. Het Nibud heeft het proces begeleid.

Meer weten?

• Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marcel Warnaar