Kans op financiële problemen (2016)

Mensen die spaargeld hebben, planmatig met hun geld omgaan en een geordende administratie hebben, verkleinen de kans om financiële problemen te krijgen. In het onderzoeksrapport zet het Nibud op een rij wat de oorzaken zijn van financiële problemen en waarom iemand te maken krijgt met ernstige problemen in plaats van lichte.

In Nederland heeft 45% van de huishoudens moeite met rondkomen. En 40% van de huishoudens loopt achter met zijn betalingen. Een op de vijf huishoudens heeft dusdanig ernstige betalingsachterstanden dat er sprake is van betalingsproblemen.  Uit het onderzoek blijkt duidelijk dat mensen die een geordende administratie hebben, regelmatig hun afschriften checken en spaargeld hebben minder kans hebben om ernstige financiële problemen te krijgen.

Auteurs: Anna van der Schors, Minou van der Werf, Maartje Boer

Hoogte van het inkomen niet van invloed

De hoogte van het inkomen is niet direct van invloed op het ontstaan van geldproblemen. Hoe mensen in het leven staan en hoe ze met hun geld omgaan wel. Ook iemand met een hoog inkomen heeft een vergrote kans om geldproblemen te krijgen als diegene impulsief met zijn geld omgaat en geen spaargeld heeft.
De kans dat iemand betalingsproblemen krijgt is een samenspel van een aantal factoren. De belangrijkste kenmerken die de kans verhogen zijn:

• een impulsieve houding
• ongeordende administratie
• op de korte termijn gericht
• geen of weinig spaargeld
• geen financiële opvoeding

Hoe minder spaargeld, hoe groter de kans op problemen

Uit het onderzoek blijkt dat 70% van de mensen met betalingsproblemen minder dan 1000 euro spaargeld heeft. Van de mensen zonder betalingsproblemen heeft 30% dit. En mensen die helemaal geen spaarrekening hebben, hebben een vergrote kans om ernstige problemen te krijgen. Het Nibud ziet ook dat er zaken zijn die kans op geldproblemen vergroten waar mensen zelf minder invloed op hebben. Zo valt op dat mensen in een huurhuis, met een uitkering en zonder financiële opvoeding een vergrote kans hebben op geldproblemen.

Mensen die planmatig met hun geld omgaan, krijgen minder snel financiële problemen dan mensen die dat niet doen. Het Nibud weet uit onderzoek dat het belangrijk is dat consumenten overzicht over hun inkomsten en uitgaven hebben. Dit kunnen mensen krijgen door minimaal 1 keer per jaar de inkomsten en uitgaven op een rij te zetten in een begroting. 45% van de huishoudens heeft nog nooit zo’n begroting gemaakt. Ook ziet het Nibud in het onderzoek dat van de mensen zonder betalingsproblemen 82% altijd controleert of de rekeningen en afschrijvingen kloppen en de administratie op orde heeft. Bij de mensen met ernstige betalingsproblemen heeft 45% de administratie op orde en controleert 46% de afschrijvingen.

Achtergronden bij het onderzoek

Het onderzoek Kans op financiële problemen 2016 is uitgevoerd met een digitale vragenlijst. De respondenten zijn geworven via het panel van SSI (surveysampling.com). In totaal hebben van 30 juni tot en met 10 juli 2015 1444 respondenten aan dit onderzoek deelgenomen. Het onderzoek geeft een representatieve weergave van de Nederlandse bevolking in de leeftijd 18 tot en met 70 jaar. Een soortgelijk onderzoek heeft het Nibud uitgebracht in 2012: ‘Kans op financiële problemen (2012)’.

• Naar het persbericht: ‘Nibud: Check, Plan, Spaar. En verklein de kans op financiële problemen’ (7 november 2016)