Feiten en cijfers
Uit het onderzoek Financiële problemen blijkt dat 32% van de Nederlandse huishoudens het afgelopen jaar met een of meerdere betalingsachterstanden te maken heeft gehad. Uit dit onderzoek blijkt ook, dat het aantal huishoudens met betalingsproblemen nagenoeg gelijk is aan 2015, respectievelijk 22 en 21 procent.
Oorzaken
Er zijn verschillende mogelijkheden om schulden te categoriseren. Een veelgebruikte indeling is die van De Greef (1992).
- Overlevingsschulden: er zijn te weinig inkomsten in verhouding tot de vaste lasten.
- Overbestedingsschulden: er zijn voldoende inkomsten maar er wordt naar verhouding te veel uitgegeven.
- Aanpassingsschulden: er vindt een verandering in de levensomstandigheden plaats, vaak met als gevolg plotselinge inkomensdaling. Deze daling zorgt voor schulden.
- Compensatieschulden: overbesteding, als gevolg van compensatiegedrag.
Een andere bekende indeling is die van Boorsma e.a. (1994):
- Budgettaire redenen, zoals ontslag, stoppen met overwerk, pensioen, maar ook slecht financieel beheer.
- Verandering in levensfase, zoals het krijgen van een kind, een echtscheiding of het overlijden van de partner.
- Psychosociale problemen, zoals gebrek aan weerbaarheid en compensatiegedrag, maar ook verslavingen.
Financieel gedrag
In het werkveld is steeds vaker aandacht voor de rol die gedrag speelt bij financiële problemen. Schulden ontstaan vaak door een combinatie van verschillende oorzaken. Dat kunnen gebeurtenissen zijn, maar kennis, vaardigheden en het gedrag van de schuldenaar zijn ook bepalend. Niet iedereen met een laag inkomen of een terugval in inkomen krijgt tenslotte te maken met financiële problemen.
Tamara Madern laat in haar proefschrift zien wat belangrijke vaardigheden en psychologische beïnvloeders (zoals self-efficacy), zijn.
Het Nibud ondersteunt
Het Nibud ondersteunt het werkveld met producten en adviezen die schulden voorkomen, vroegtijdig signaleren of oplossen. We hebben veel ervaring met preventieprojecten en bieden materialen voor cliënten.
Neem contact op met Marion Weijers, senior adviseur budgetvoorlichting en coaching, als u meer wilt weten over wat het Nibud voor uw organisatie kan betekenen. U kunt uw vraag ook naar het algemene Nibud contactformulier sturen.
Een kortetermijnvisie hebben en snel aan verleidingen toegeven vergroot de kans op financiële problemen. Spaarbehoeftig zijn verkleint die kans juist.”