Financieel gedrag en psychologische principes (2015)

Financiële keuzes van consumenten worden beïnvloed door psychologische concepten die vaak onbewust een rol spelen. In dit rapport zijn enkele van deze psychologische concepten onderzocht en is gekeken hoe deze doorwerken bij financiële beslissingen.

Consumenten zijn zeer terughoudend bij het aanbreken van hun spaargeld. Het veilige gevoel van geld achter de hand te hebben, wint het van de rationele rekensom waarbij het goedkoper is om spaargeld in te zetten. De helft van de mensen met een lening wil geen spaargeld gebruiken om de lening af te lossen. Ook blijft 40% van de mensen liever rood staan dan de roodstand op te heffen met spaargeld.

Auteurs: Tamara Madern, Minou van der Werf en Gea Schonewille

Psychologische processen zorgen voor dure financiële keuzes

Het Nibud concludeert in het onderzoek dat consumenten bij financiële keuzes worden beïnvloed door verschillende psychologische processen en dat beleidsmakers en (schuld)hulpverleners hier meer rekening mee moeten houden. Alleen kennis overbrengen en vaardigheden aanleren, is onvoldoende om de financiële zelfredzaamheid te verbeteren.

Nibud-uitgave Geld en Gedrag 2015

Meer over psychologische processen die een rol spelen bij het maken van financiële keuzes is te vinden in het nieuwe Nibud-boek Geld en Gedrag. Dit boek is gratis te downloaden in de Nibud-webwinkel.

Het boek bevat de meest relevante en actuele theorieën. Het Nibud biedt dit gratis aan omdat het vindt dat gedegen theoretische kennis over deze processen onontbeerlijk is om de keuzes van consumenten te begrijpen en hen te helpen de financiële zelfredzaamheid te vergroten. Grip op geld begint met grip op de onderliggende processen van financieel keuzegedrag. Daarom is dit boek onmisbaar voor de professional die beroepsmatig contact heeft met consumenten met financiële vragen.

Achtergronden bij het onderzoek

Voor het onderzoek Financieel gedrag & psychologische gedragsprincipes hebben 1630 respondenten een online vragenlijst ingevuld. De respondenten zijn geworven via het panel Opinieland Survey Sampling International. Het onderzoek is representatief voor de Nederlandse bevolking van 18 t/m 65 jaar. Voor het onderzoek zelf heeft het Nibud zoveel mogelijk gebruikgemaakt van al eerder onderzochte psychologische concepten en deze vertaald naar een financiële situatie. Het veldwerk is uitgevoerd in december 2014 en januari 2015.