Het bevorderen van financiële zelfredzaamheid (2016)

Het Nibud onderzoekt met behulp van Delta Lloyd Foundation welke gedragsinterventies het meest effectief zijn om in te zetten om mensen uit de schulden te helpen en te houden.

Nibud-onderzoeker Minou van der Werf verricht deze studie in het kader van haar promotie-onderzoek. Van der Werf heeft eerst deze literatuurstudie verricht om te kijken welke interventies in theorie het meest kansrijk zijn.

Auteurs: Minou van der werf, Irene Blanken en Gea Schonewille

Van gedragswetenschap naar de dagelijkse praktijk

Het Nibud verwacht dat een grote groep consumenten met geldproblemen beter geholpen kan worden door theorieën uit de gedragswetenschappen toe te passen. De afgelopen jaren stond vooral het aanleren van kennis en vaardigheden centraal; nu wordt de focus verlegd naar het motiveren en activeren van goed financieel gedrag.

Het is voor het eerst dat een brede wetenschappelijke analyse van de literatuur uit de gedragswetenschappen is vertaald naar concrete interventies voor schuldpreventie. De literatuurstudie richtte zich vooral op de volgende onderwerpen:

• Effectieve doelen stellen
• Focus op de sterke kanten
• Volhouden in de eigen omgeving

De belangrijkste conclusie uit deze literatuurstudie is dat er vanuit de gedragswetenschappen veel mogelijkheden zijn om huidige projecten die gericht zijn op het vergroten van financiële zelfredzaamheid te versterken.

Toetsing in de praktijk

Van der Werf heeft met deze literatuurstudie de meest kansrijke interventies uitgezocht die zij in de dagelijkse praktijk gaat toetsen. Voor het Nibud en Delta Lloyd Foundation is het van belang om te weten hoe de consument echt kan worden gemotiveerd om zijn (geld)gedrag aan te passen, zodat de financiële zelfredzaamheid kan worden vergroot.

De interventies die op effectiviteit worden onderzocht zijn:

1. Afspraken nakomen met herinneringen
2. Met kleine stappen, meer bereik (grotere taken opdelen in kleinere stappen en de voortgang in beeld te brengen)

Door deze interventies in de praktijk te toetsen, hoopt het Nibud professionals die consumenten helpen (meer) grip op hun geld te krijgen (zoals budgetcoaches en vrijwilligers) beter te kunnen adviseren over hoe zij het beste mensen met geldproblemen kunnen helpen.

Nibud-leerstoel economisch keuzegedrag

Dit promotie-onderzoek is onderdeel van een onderzoeksprogramma in het kader van de Nibud-leerstoel ‘Psychologische determinanten van economisch keuzegedrag’ aan de Universiteit van Leiden. Het onderzoeksprogramma onder leiding van Nibud-hoogleraar van Dijk omvat meerdere studies waarbij theorieën uit de gedragswetenschappen worden onderzocht op toepasbaarheid in de dagelijkse financiële praktijk van huishoudens in Nederland.

• Naar het nieuwsbericht: ‘Geldproblemen oplossen met gedragswetenschap’ (4 april 2016)